Αρκετά συχνά, το Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, παρουσιάζει μελέτες που θέμα τους έχουν τον Πειραιά.
Πέρυσι τέτοια εποχή, το Μάρτιο του 2009 δημοσιεύτηκε μια εργασία των τότε φοιτητών Εβίτας Ανδρίτσου, Αλέξανδρου Πατσικού, Πολίνας Πρέντου, Αλέξανδρου Φωτιάδη, των υποψήφιων διδακτόρων Φερενίκης Βαταβάλη, Πασχάλη Σαμαρίνη, Ευαγγελίας Χατζηκωνσταντίνου, και των Δάφνης Χάλκου, Παναγιώτας Καμπέρου, Αρχιτεκτόνων Μηχανικών.
Την ομάδα έρευνας συντόνιζε ο Νίκος Μπελαβίλας, Λέκτορας ΕΜΠ ως επιστημονικός υπεύθυνος.
Ο κος Μπελαβίλας έχει πολλές φορές εστιάσει το ενδιαφέρον του σε χωροταξικά θέματα του Πειραιά.
Πέρα από τα συμπεράσματα της έρευνας ενδιαφέρουσα ήταν η προσπάθεια καταγραφής των επίσημα καθορισμένων ως ελεύθερων χώρων στο κέντρο της πόλης.
Οι Ελεύθεροι Χώροι στον Πειραιά
Στον Δήμο του Πειραιά, σε μία έκταση 11 περίπου τ.χλμ, με καταγεγραμμένο πληθυσμό (ΕΣΥΕ 2001) 181.933 κατοίκων και με μέση πυκνότητα 16.000 κατοίκους/τ.χλμ υπάρχουν τρεις σημαντικές πλατείες στο κεντρικό τμήμα του Α’ και Β’ Διαμερίσματος (Κοραή, Κανάρη, Αλεξάνδρα) και σειρά μικρότερων περιφερειακών (Καραϊσκάκη, Φρεαττύδας, Πηγάδας, Σερφιώτου, Καρπάθου).
Στην ίδια περιοχή υπάρχουν δύο ιστορικοί κήποι με φυτεύσεις και διαμορφώσεις του 19ου αιώνα (Τινάνειος, Τερψιθέα), τέσσερεις σημαντικοί υπαίθριοι αρχαιολογικοί χώροι (Αστικές Πύλες, Τερψιθέα, Ηρώων Πολυτεχνείου-Βρυώνη, Προφήτη Ηλία), και ένα άλσος με πευκώνα (Προφήτης Ηλίας).
Σε όλο το μήκος της ακτής από τα δυτικό όριο του Κεντρικού Λιμένα (Σχολή Ναυτικών Δοκίμων) μέχρι το νότιο-ανατολικό όριο του Δήμου (εκβολή Κηφισού) το θαλάσσιο μέτωπο είναι διαμορφωμένο με την ελεύθερη ακτή της Πειραϊκής, την ελεύθερη ακτή κολύμβησης «Τερψιχόρη», τη Μαρίνα Ζέας η οποία είναι χαρακτηρισμένος δημόσιος χώρος αναψυχής και περιπάτου, τον άνω πεζόδρομο του Πασαλιμανιού, τρεις πλατείες που ήδη αναφέρθηκαν (Φρεαττύδας, Κανάρη και Αλεξάνδρας), την ελεύθερη ακτή κολύμβησης «Βοτσαλάκια», την ακτή του Τουρκολίμανου (της οποίας στις δύο άκρες βρίσκονται οι ναυτικοί όμιλοι (ΙΟΠ, ΝΟΠ, «Ολυμπιακός» και ΝΑΣ), την ακτή Δηλαβέρη, τον χώρο του Σταδίου Ειρήνης και Φιλίας και τη Μαρίνα Νέου Φαλήρου.
Η Μαρίνα Νέου Φαλήρου και η Μαρίνα Ζέας ανήκουν [;] στην εταιρεία «Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα Α.Ε.». Το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας έχει καθεστώς αυτόνομης διαχείρισης.
Η ακτή του Κεντρικού Λιμένα είναι περιφραγμένη σε όλο της το μήκος και ανήκει στον Οργανισμό Λιμένος Πειραιά (ΟΛΠ Α.Ε.).
Στα βόρεια διαμερίσματα του Δήμου (Γ’, Δ’, και Ε’ Διαμέρισμα) δηλαδή στις συνοικίες Νέο Φάληρο, Σούδα, Καμίνια, Απόλλων, Παλιά Κοκκινιά, Μανιάτικα, Αγία Σοφία και Άγιος Δημήτριος υπάρχουν εντυπωσιακά λιγότεροι ελεύθεροι χώροι απ’ ότι στον κεντρικό Πειραιά.
Στο Νέο Φάληρο υπάρχουν: η πλατεία Καραϊσκάκη, ο μικρός πράσινος χώρος μεταξύ των οδών Γιαννοπούλου και Φραγκισκάτου, ο υπαίθριος χώρος του Σταδίου «Γεώργιος Καραϊσκάκης», ο κηρυγμένος χώρος πρασίνου των οικοπέδων ΧΡΩΠΕΙ, του οποίου εκκρεμεί η απαλλοτρίωση.
Στα Καμίνια υπάρχουν: η πλατεία Καμινίων επί της οδού Δωδεκανήσου, οι μικρές πλατείες Ανδρέα Παπανδρέου στην οδό Αγίου Ελευθερίου, Καποδίστρια και δύο πράσινοι χώροι στην οδό Θήρας και την οδό Κατσούλη.
Στην Παλιά Κοκκινιά υπάρχουν: η πλατεία Αγίας Σωτήρας, η πλατεία Αγίων Αναργύρων και οι υπαίθριοι χώροι των προσφυγικών πολυκατοικιών. Άλλος ένας πράσινος χώρος είναι το Οθωμανικό Νεκροταφείο.
Στην Αγία Σοφία υπάρχουν: ο κήπος του ομώνυμου ναού, το πάρκο Δηλαβέρη και ένας μικρός πράσινος χώρος μεταξύ των οδών Μήλου και Θεσσαλονίκης. Διεκδικείται επίσης ως χώρος πρασίνου το οικόπεδο ΚΥΔΕΠ δίπλα στο πάρκο Δηλαβέρη.
