Κυριακή 24 Μαΐου 2009

Η άτυχη τύχη της Μεταρρύθμισης




Ίσως να είναι και έτσι
«Ο μη ων μετ’ εμού κατ’ εμού εστίν και ο μη συνάγων μετ’ εμού σκορπίζει» (κατά Ματθαίον)

(Από την εφημερίδα ο Λαός της Βέροιας, 21.3.2009, του Γιάννη Καμπούρη)

Αν και η επίσημη εκκλησία δίνει τη δική της θεολογική ερμηνεία, του συγκεκριμένου εδαφίου που δεν έχει βέβαια καμιά σχέση με την αυστηρή εννοιολογική «μετάφρασή» του, όλες οι άλλες «ερμηνείες» τρίτων, όχι μόνο «δέχονται» την κατά λέξη απόδοσή του εδαφίου αλλά τη συνοδεύουν και από ανάλογες πρακτικές.

Η διατήρηση του κοινωνικού status είναι μια πάγια στρατηγική των εκάστοτε κρατούντων ομάδων, που ωφελούνται πολλαπλά - κοινωνικά, οικονομικά και πολιτικά - από αυτήν.

Με τη σειρά της η ιστορία ουσιαστικά καταγράφει τις διαρκείς προσπάθειες ανατροπής αυτού του status, από άλλες ομάδες, που η εξέλιξη των κοινωνιών αναδεικνύει.

Μπορεί οι μεταρρυθμιστές (*) σήμερα να μην καίγονται στην πυρά της ιεράς εξέτασης, όμως η τύχη που τους επιφυλάσσεται, ανάλογη με το πολιτισμικό μας επίπεδο, είναι αντίστοιχα σκληρή.

Η διαφοροποίηση, η άλλη άποψη είναι καταδικαστέες και ελέγχονται, χωρίς κανείς από τους επίδοξους σημερινούς «ιεροεξεταστές» να ενδιαφέρεται για το περιεχόμενό τους.

Οι μεταρρυθμιστές του 16ου αιώνα αμφισβήτησαν την παπική εξουσία και αυτό ήταν η αιτία του αφορισμού τους.

Όμως και σήμερα οι μεταρρυθμιστές, εξοβελίζονται από τις εξουσίες, γιατί τελικά κάνουν αυτό που οι πρόδρομοι τους του 16ου αιώνα έπρατταν.

«Αμφισβητούν» την ικανότητα της εξουσίας να ερμηνεύει την κοινωνία και στο επόμενο βήμα την επικρίνουν για τον τρόπο, που τη «διαχειρίζεται».

Η εξουσία σήμερα μπορεί να μην έχει την μονολιθικότητα της παπικής εξουσίας, είναι ασφαλώς πιο εκλεπτυσμένη, όμως εξακολουθεί να είναι το ίδιο άκαμπτη.

Αυτό το χαρακτηριστικό της, ο δογματισμός της και οι σκοποί που αυτός εξυπηρετεί, νομοτελειακά γεννούν την ανάγκη της μεταρρύθμισης, γεννούν τους μεταρρυθμιστές.

Η εξουσία δεν δέχεται την διαφορετικότητα. Δέχεται τη «σκέψη» μόνο αν είναι συμβατή με αυτήν.

Η διαφορετική σκέψη και αντίληψη, πόσο μάλλον η έκφρασή της, θέτουν σε συναγερμό τα αντανακλαστικά της.

Αντιδρά γιατί γνωρίζει κάλλιστα ότι αμφισβητείται η «ύπαρξή» της.

Και αν αυτή η «συμπεριφορά» χαρακτήριζε αποκλειστικά την εξουσία που ασκούν οι φυσικοί πολιτικοί εκφραστές της μεταφυσικής, σε τίποτε αυτό δεν θα μας ξένιζε.

Όμως αντίστοιχη συμπεριφορά συναντάμε και από ορισμένους φυσικούς εκφραστές του προοδευτικού χώρου.

Με διαφορετική αφετηρία οι εκφραστές των δύο αυτών χώρων, συναντώνται στο «κοινό» αποτέλεσμα.

Σχηματοποιούν ο καθένας το δικό του ιδεολογικό χώρο, μη αφήνοντας κενό για μια τρίτη άποψη.

Μηδενική σημασία έχει και για τους δύο αυτό που λέγεται, τους ενδιαφέρει απλά ποιόν υπηρετεί αυτό που λέγεται.

Μηδενική σημασία έχει και για τους δύο αυτό που δεν γίνεται, τους ενδιαφέρει όμως αυτό να μη γίνει.

Κοινός παρονομαστής ο φόβος τους για το διαφορετικό, γιατί γνωρίζουν καλά ότι στο διαφορετικό δεν υπάρχει θέση σε αυτούς, γιατί στα πλαίσια του διαφορετικού αυτοί είναι το παρελθόν.

Αλλά η γέννηση του διαφορετικού σηματοδοτεί ταυτόχρονα και το θάνατό του.

Και δυστυχώς ο θάνατος αυτός πολλές φορές είναι βίαιος, και καταστροφικός.

Είναι όμως αναγκαίος, γιατί αυτός με τη σειρά του σηματοδοτεί τη γέννηση του νέου, τροφοδοτώντας με τον τρόπο αυτό την αέναη ροή της ιστορίας.

Έτσι λοιπόν η κοινή ιδεολογία και η αντίστοιχη πολιτική πρακτική των εκάστοτε κρατούντων και ασκούντων την εξουσία ομάδων, πάντοτε θα συνοψίζεται στο εκπληκτικής καθαρότητας εδάφιο «Ο μη ων μετ’ εμού κατ’ εμού εστίν και ο μη συνάγων μετ’ εμού σκορπίζει».

Σημείωση. (*) Και βέβαια ο όρος «μεταρρύθμιση» στην εποχή μας έγινε και αυτός όπως τόσοι άλλοι, ένας όρος του συρμού και δεν έχει καμιά σχέση με την αμφισβήτηση και την επαναστατικότητα που του προσέδωσε ο Λούθηρος.

Σήμερα είναι ο όρος στο όνομα του οποίου χωρίς ντροπή συντελείται η ανατροπή του κοινωνικού κράτους, βασικού συστατικού της ευρωπαϊκής πολιτικής ιστορίας.

Λογικά λοιπόν στο παρόν άρθρο δεν ταυτίζω τον όρο μεταρρύθμιση με όσους σήμερα, αφού τον ευνούχισαν, τον χρησιμοποιούν ως «τοπόσημο» της πολιτικής τους ιδεολογίας.


Γιάννης Καμπούρης

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Επικοινωνία: