[Άρθρο του Ρομάνο Πρόντι στον Αγγελιοφόρο (Il Messaggero) 15.11.2009]
Κατά τη διάρκεια ενός από τα πολλά συνέδρια σχετικά με την ευρωπαϊκή κρίση, ένιωσα ξαφνικά να διερωτώμαι κατά πόσο η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μουσείο ή εργαστήριο. Μια ερώτηση στεγνή, έξυπνη στην οποία θα προσπαθήσω να δώσω μια απάντηση σαφή και χρήσιμη.
Εάν κοιτάξουμε στο παρελθόν, η Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν το μεγαλύτερο πολιτικό εργαστήριο της σύγχρονης ιστορίας: Από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα στην Κοινή Αγορά μέχρι τη διεύρυνση και τη δημιουργία του ευρώ, η Ευρώπη βρίσκεται στο προσκήνιο του μετασχηματισμού του σύγχρονου κράτους μέσα από τις αρχές της διεθνούς συνεργασίας και μέσα από τη σταδιακή αλλαγή της έννοιας της εθνικής κυριαρχίας.
Όλα αυτά είναι χωρίς προηγούμενο στην Ιστορία και μας έδωσαν τη δυνατότητα να απολαύσουμε μια περίοδο ειρήνης και ευημερίας επίσης άνευ προηγουμένου.
Δεν είναι τυχαίο ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καταστεί πρωτοπόρος στον κόσμο όσον αφορά το εισόδημα και επίσης ο μεγαλύτερος εξαγωγέας στον κόσμο.
Μαζί με τη διεύρυνση και το ευρώ όλοι οι ηγέτες της ΕΕ και η Επιτροπή είχαν αποφασίσει να οικοδομήσουμε έναν πραγματικό συνταγματικό χάρτη για την εδραίωση των σχέσεων συνεργασίας μεταξύ των χωρών ώστε να καταστεί αμετάκλητη η διαδικασία της ενοποίησης της ηπείρου.
Στο σημείο αυτό ξεκίνησε ο μεγάλος φόβος για το νέο.
Εξαιτίας του φόβου της αλλαγής και της αντιμετώπισης όλων των ανησυχιών των ψηφοφόρων για τα φαινόμενα της μετανάστευσης και για τις αναγκαίες αλλαγές στα πρότυπα της ζωής και σε συνδυασμό με τα αρνητικά αποτελέσματα του δημοψηφίσματος, οι ηγέτες των περισσοτέρων χωρών της ΕΕ έχουν αρχίσει να επιβραδύνουν την τελική πορεία με επίδραση σε όλους.
Έχουν προκαλέσει το κλείσιμο του εργαστηρίου.
Ως συμβιβασμός που φτάσαμε με μεγάλη δυσκολία υπογράφηκε η Συνθήκη της Λισαβόνας αν και αυτή τραυματισμένη από το δημοψήφισμα στην Ιρλανδία και στη συνέχεια με δυσκολία επιτεύχθηκε με την επανάληψη του δημοψηφίσματος και την υπογραφή του Προέδρου της Δημοκρατίας της Τσεχίας.
Δεν αποτελεί έκπληξη λοιπόν αν στη διαχείριση της οικονομικής κρίσης κάθε χώρα πήρε το δρόμο της, αυξάνοντας μαζικά τις δημόσιες δαπάνες, εφαρμόζοντας μια συγκεκριμένη δημοσιονομική πολιτική και όλες προσπαθούν να βοηθήσουν την εγχώρια βιομηχανία εις βάρος των άλλων.
Έτσι, δεν αποτελεί ακόμη έκπληξη η διαπίστωση ότι, ενώ η Ασία έχει εξέλθει από την κρίση και οι Ηνωμένες Πολιτείες δείχνουν κάποια ένδειξη ζωτικότητας, η Ευρώπη είναι ικανοποιημένη με το γεγονός ότι η ύφεση δεν είναι τόσο ραγδαία όπως τους τελευταίους μήνες και υπάρχει κάποια αβέβαιη αχτίδα ανάκαμψης.
Εν συντομία, το ευρωπαϊκό εργαστήριο σταδιακά μετατράπηκε σε μουσείο με όμορφα έργα τέχνης αλλά και όλα τα σχετικά με το παρελθόν.
Απολαμβάνουμε τους καρπούς της μεγάλης ενοποιημένης αγοράς, αισθανόμαστε προστατευμένοι κάτω από τη γενική ομπρέλα του ευρώ, αλλά δεν έχουμε το θάρρος να ανοίξουμε εκ νέου το εργαστήριο με νέα ερευνητικά προγράμματα.
Ωστόσο, είναι καιρός να το πράξουμε, επειδή, αντίθετα με ό,τι συμβαίνει στον υπόλοιπο κόσμο, ο κίνδυνος να γίνει άνευ σημασίας για το μέλλον της παγκόσμιας πολιτικής και οικονομίας είναι πολύ υψηλός.
Γι' αυτό προσπαθούμε να αποφευχθεί ο κίνδυνος αυτός, που αρχίζει από τις επόμενες ημέρες, κάνοντας χρήση του περιορισμένου χώρου που η Συνθήκη της Λισαβόνας μας δίνει.
Παρά το γεγονός ότι ένας συμβιβασμός στην ποιότητα προβλέπει το διορισμό του προέδρου της Ένωσης όχι πλέον για έξι μήνες, αλλά για μια ανανεώσιμη περίοδο δύο ετών και έξι μηνών.
Και προβλέπει επίσης παράλληλα την παρουσία ενός υπουργού Εξωτερικών της Ένωσης ο οποίος είναι και αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που μπορεί να παρέχει μια πραγματική διπλωματική υπηρεσία.
Ακόμη και αν όλα αυτά δεν σημαίνουν ριζικές αλλαγές όπως στο παρελθόν, δεν μπορούμε να αρνηθούμε ότι ο ορισμός των προσώπων που βρίσκονται στην εξουσία αν διακατέχονται από ένα πραγματικό κοινοτικό πνεύμα μπορούν να βοηθήσουν τουλάχιστον ώστε να παρέχουν στο μουσείο ένα μικρό ερευνητικό εργαστήριο.
Διότι επαναλαμβάνω ότι δεν είναι αρκετό απλώς να κληθούν και να καλύψουν αυτούς τους ρόλους άτομα γνωστά στην παγκόσμια σκηνή.
Δεν αρκεί το γεγονός ότι ο νέος πρόεδρος γνωρίζει τον Ομπάμα ή τον Hu Juntau αλλά χρειάζεται να τους παρουσιάσει την επιθυμία του να ανοίξει εκ νέου το εργαστήριο με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον.
Είναι ακατανόητο πώς αυτή η επιθυμία θα μπορεί να εκφράζεται από κάποιον που έχει διατηρήσει τη χώρα του έξω από το ευρώ και δεν ήθελε η Συνθήκη της Λισαβόνας να ανοίξει την πόρτα ούτε στον Ευρωπαϊκό Ύμνο ούτε στην Ευρωπαϊκή Σημαία.
Και ο οποίος ταυτόχρονα εκφράζει τη σταδιακή αποστασιοποίηση μεταξύ του Ευρωπαϊκού Λαού και Ευρωπαϊκών Θεσμών.
Ούτε μπορούμε να δεχτούμε ότι, όπως ψιθυρίζεται στους διαδρόμους, οι μεγάλες χώρες δεν αρέσκονται να προτείνουν υποψηφίους "ισχυρούς και ορατούς" από το φόβο ότι η ίδια η χώρα τους θα τεθεί στη σκιά.
Πρέπει να είναι σαφές ότι οι ευρωπαϊκές χώρες θα φύγουν από τη σκιά μόνο όλες μαζί και αν θέτουν εμπόδια στο κοινό μονοπάτι, επιβραδύνουν και τη δική τους πορεία.
Στο Ευρωπαϊκό περίπλοκο παιχνίδι τις επόμενες ημέρες, οι ηγέτες των είκοσι επτά χωρών θα πρέπει να σταθμίσουν τόσο την προσωπική πολιτική εξουσία τους όσο και τη βούληση να επιβεβαιώσουν την ενίσχυση της ευρωπαϊκής πολιτικής.
Και η Ιταλία έχει ασφαλώς κάποια άτομα που πληρούν αυτά τα κριτήρια.
Ωστόσο ακόμη και για ικανούς, γυναίκες και άνδρες, αυτή δεν μπορεί να είναι μια εύκολη διαδρομή, καθώς η Συνθήκη της Λισαβόνας προβλέπει μια Ευρώπη που εξακολουθεί να υποχρεούται να λαμβάνει μεγάλες αποφάσεις με ομοφωνία.
Αλλά σίγουρα οι ικανοί, γυναίκες και άνδρες, και εξοπλισμένοι με το κοινοτικό πνεύμα δεν θα δεχθούν να γίνουν οι φύλακες ενός μουσείου, αν και γεμάτου αριστουργήματα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου