Raus, außerhalb der Eurozone

Ανοικτά όλα τα ενδεχόμενα για την πορεία της Ελλάδας στην Ευρώπη αφήνουν γνώστες των Ευρωπαϊκών θεμάτων, με θέσεις εκεί που παίρνονται οι αποφάσεις.

Αν και μια συνομιλία μαζί τους είναι τις τελευταίες ημέρες ένας γρίφος καθώς έχει δοθεί εντολή να "σφραγιστούν οι πόρτες" που σημαίνει ότι καμία πληροφορία δεν βγαίνει προς τα έξω πέρα από τις επίσημες δηλώσεις και τα δελτία τύπου των αρμόδιων οργάνων, ωστόσο από τα συμφραζόμενα αλλά και από το ύφος της συζήτησης μπορεί κάποιος να βγάλει συμπεράσματα.

Και το πρώτο συμπέρασμα είναι ότι εντείνονται οι έρευνες που σχετίζονται με τα δημοσιονομικά μεγέθη της χώρας τόσο σε ποσοτικό όσο και σε ποιοτικό επίπεδο ενώ ζητούνται αναλυτικά στοιχεία με συγκεκριμένα ονόματα όσων συμμετέχουν στις συναλλαγές.

Ιδιαίτερη προσοχή δίδεται στο θέμα των ομολόγων, ειδικά εκείνων που αφορούν τιτλοποίηση απαιτήσεων (Securitisation), ειδικότερα των ομολόγων που βασίζονται σε εξασφαλίσεις από δάνεια (Cash securitization, Collateralized Mortgage Obligations, κλπ).

Το ζήτημα αυτό, που επηρεάζει άμεσα τις οικονομίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άγγιξε με άρθρο της την περασμένη βδομάδα η εφημερίδα New York Times αναφερόμενη στο ρόλο της Αμερικανικής Goldman Sachs στην εξυπηρέτηση του ετήσιου αλλά και συνολικού χρέους της Ελλάδας με μεθόδους μάλιστα που μασκάρευαν την πραγματική οικονομική κατάσταση της χώρας, εξαπατώντας τους επενδυτές.

Το πρόβλημα όμως είναι ότι η Goldman Sachs δεν είναι η μόνη με προσβάσεις στο πολιτικό καθεστώς της Ελλάδας, αν και φαίνεται να είναι πρώτη με διαφορά αφού μπορεί να μιλά κατευθείαν με υψηλόβαθμα στελέχη της κάθε Ελληνικής κυβέρνησης και να συναλλάσσεται (φορώντας πολλά διαφορετικά καπέλα) με την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, το γνωστό όχημα κάθε πολιτικής επιθυμίας στο Ελληνικό τραπεζικό σύστημα.

Ωστόσο, και άλλοι τραπεζικοί οργανισμοί όπως η Barclays αλλά και η Deutsche Bank βρίσκονται αναμεμιγμένοι στο πάρτυ του εύκολου κέρδους που είχε και έχει στηθεί στην πλάτη του Έλληνα φορολογούμενου αλλά και του Ευρωπαίου πολίτη βάζοντας πλέον σε κίνδυνο όχι μόνο την Ευρωζώνη αλλά και αυτήν την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Οι δύο τράπεζες πιο πάνω έχουν στηρίξει με το αζημίωτο την τιτλοποίηση απαιτήσεων Ελληνικών τραπεζών και κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα πρώτον αν οι τίτλοι αυτοί έχουν αντίκρυσμα στο χαρτοφυλάκιο αναφοράς τους σε πραγματικές μελλοντικές απαιτήσεις ή πρόκειται για τη δημιουργία ενός χρηματοοικονομικού προϊόντος λίγο ως πολύ μαϊμού και δεύτερον σε ποιού συγκεκριμένα τα χέρια βρίσκονται οι τίτλοι αυτοί.

Ας σημειωθεί, ότι κάθε ομόλογο που εκδίδεται από ξένες τράπεζες άμεσα ή έμμεσα και αφορά Ελληνικό χρέος καταλήγει τελικά στα χέρια των διαχειριστών της Ελληνικής οικονομίας καθώς ακόμη και αν κρατηθεί από τους επενδυτές μέχρι την ωριμότητά του θα πρέπει να εξοφληθεί από την Ελλάδα.

Τις περισσότερες φορές όμως οι ίδιες οι ξένες επενδυτικές τράπεζες που βοήθησαν στην έκδοση ενός Ελληνικού ομολόγου ξεφορτώνονται τα καυτά χαρτιά είτε στην αγορά που έχει στηθεί για τον σκοπό αυτό και πρέπει να συντηρείται ακόμη και με ζημία από τις Ελληνικές τράπεζες είτε πωλώντας απευθείας τα ομόλογα στους συνεργάτες τους κατόπιν ασφαλώς πολιτικής παρέμβασης (βλέπε συμφωνίες Goldman Sachs και Εθνικής Τράπεζας), είτε τέλος συμπεριλαμβάνοντας τα ομόλογα αυτά σε πιο σύνθετα προϊόντα άλλων ομολόγων ή ως μερίδια σε εταιρείες αμοιβαίων κεφαλαίων.

Η σαπουνόφουσκα καλά κρατεί και είναι έτοιμη να σκάσει.

Φτάνοντας οι ειδήσεις αυτές στα γραφεία των γνωστών οίκων αξιολογήσεων και με σκοπό να διασώσουν όπως όπως την αξιοπιστία τους προχωρούν άμεσα σε υποβαθμίσεις.

Η Standard & Poor's στις 19.2.2010 υποβάθμισε την σύστασή της για όλες τις δομημένες χρηματοοικονομικές συναλλαγές της Ελλάδας από «ΑΑΑ» σε «ΑΑ» δικαιολογώντας αόριστα την απόφασή της λόγω των αυξημένων κινδύνων όσον αφορά την χώρα.

«Κατά την άποψή μας, η ελληνική οικονομία πιθανόν να αναπτυχθεί με πολύ πιο αργό ρυθμό μεσοπρόθεσμα από αυτό που προβλεπόταν. Επιπλέον, πιστεύουμε ότι η ύφεση στην Ελλάδα ίσως να βαθύνει το επόμενο έτος», ανέφερε η S&P φιλολογώντας.

Υπό αναθεώρηση για πιθανή υποβάθμιση έκανε λόγο άμεσα και η Moody's για την πλειονότητα των δομημένων χρηματοοικονομικών συναλλαγών και των συναλλαγών καλυμμένων ομολόγων της Ελλάδας.

Η Moody's είπε ότι η αναθεώρηση είναι αποτέλεσμα της κατάστασης όσον αφορά τα κρατικά ομόλογα και του τρέχοντος οικονομικού και χρηματοοικονομικού περιβάλλοντος.

Ο οίκος είχε υποβαθμίσει στις 23.12.2009 τα καλυμμένα ομόλογα της Marfin Egnatia Bank ενώ είχε αφήσει ανοικτό το θέμα για υποβάθμιση εκείνων της Εθνικής Τράπεζας αναβάλλοντας την απόφασή του εξηγώντας ότι η Finansbank (θυγατρική της Εθνικής στην Τουρκία) διαθέτει επαρκή ρευστότητα.

Όσον αφορά το φαινόμενο Βγενόπουλου και Marfin έχουμε σχολιάσει δημόσια ότι μας θυμίζει εκείνο το άλλο φαινόμενο Κοσκωτά και Τράπεζας Κρήτης στο κοντινό παρελθόν.

Ο Ανδρέας Βγενόπουλος και οι συν αυτώ είναι ο κατ΄εξοχήν ορισμός της φούσκας που στηρίζει την οικονομική του δύναμη σε μια πυραμίδα ισχυρής μόχλευσης με τιτλοποίηση κάθε μελλοντικής προσδοκίας εσόδων.

Αυτή η μέθοδος είναι απόλυτα ριψοκίνδυνη και μπορεί να είναι χρήσιμη μόνο σε καταστάσεις πολύ ισχυρής, σχεδόν μονοπωλιακής ή χαριστικής θέσης στην αγορά κάτι που ο όμιλος εναγωνίως προσπαθεί να επιτύχει αξιοποιώντας κάθε πολιτικό μέσο.

Οι εξασφαλίσεις που παρουσιάζονται όμως, ως ακίνητα και καράβια ή συμμετοχή σε επιχειρήσεις, δεν φτάνουν για να πληρωθούν τα σπασμένα που θα πρέπει πολύ σύντομα να πληρώσει ο όμιλος γενικά σε αυτούς που τον εμπιστεύθηκαν.

Η ειδική αναφορά στον κο Βγενόπουλο γίνεται καθώς ξεκίνησε ως δικηγόρος στο Πόρτο Κορλεόνε πριν να αξιοποιηθεί από γνωστές οικογένειες εφοπλιστών του λιμανιού του Πειραιά και της Χίου.

Άμεση αλλά και συνεχής θα πρέπει να θεωρείται λοιπόν η υποβάθμιση τόσο των Ελληνικών τραπεζών όσο και της Ελλάδας γενικότερα από όλους τους γνωστούς στη χώρα μας οίκους, Standard & Poor’s, Moody’s και Fitch, αλλά και τα άλλα διεθνώς αναγνωρισμένα Credit Rating Agencies με αποτέλεσμα να υπάρξει ασφυξία ρευστότητας στην Ελληνική οικονομία καθώς ακόμη και αν μείνουν ανοικτά κάποια κανάλια χρηματοδότησης, ωστόσο λόγω του πολύ υψηλού επιτοκίου δανεισμού και των αυξημένων απαιτήσεων εξασφάλισης η χώρα θα οδηγείται στο λεγόμενο "αργό θάνατο".

Ένα άλλο φαινόμενο που επίσης θα πρέπει να σημειωθεί είναι ότι, όταν οι συνθήκες είναι τέτοιες που κάποια επενδυτικά κεφάλαια που βασίζονται σε θεμελιώδη στοιχεία απέχουν ή αποχωρούν από μια αγορά, κάποια άλλα που υιοθετούν διαφορετικές αμφιλεγόμενες μεθόδους εισρέουν και τοποθετούνται προσπαθώντας να αποκομίσουν πολύ υψηλό κέρδος.

Έτσι εξηγούνται οι λύσεις που προτείνονται σήμερα, υποστηριζόμενες από πολιτικούς και δημοσιογράφους, με αναφορές σε νομιμοποίηση μαύρου χρήματος, με παραχώρηση δημόσιας γης σε δάση και παραθαλάσσιες περιοχές ανεκτίμητης αξίας, με παραχώρηση ή ιδιωτικοποίηση των πιο παραγωγικών και κερδοφόρων δημόσιων επιχειρήσεων, με τακτοποίηση παρανομιών που διαπράχθηκαν ακόμη και σε βαθμό κακουργήματος, κλπ.

Σε μια τέτοια πορεία δεν θα είναι παράξενο να ανακοινωθεί σύντομα η δημιουργία πολυτελών καζίνο για την εξυπηρέτηση των ευγενών τουριστών μας. Άλλωστε τα διαφημιζόμενα ταξίδια για φθηνό αλκοόλ και ευκαιρίες ελεύθερου σεξ στα Ελληνικά νησιά τα έχουμε δει ήδη στο εξωτερικό.

Η χώρα μας έχει ό,τι χρειάζεται για να γίνει μια Ευρωπαϊκή Ταϊλάνδη.

Τι θα γίνει όμως τελικά με τα δημοσιονομικά στην Ελλάδα;

Όταν θέτω αυτή την ερώτηση με παραπέμπουν στη δήλωση των αρχηγών κρατών ή κυβερνήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 11ης Φεβρουαρίου 2010. Τη λεγόμενη δήλωση στήριξης προς την Ελληνική Κυβέρνηση.

Γιατί όμως μου υποδεικνύουν συνέχεια να διαβάσω τη δήλωση και δεν μου λένε απλά ότι η Ευρώπη θα στηρίξει την Ελλάδα;

Ας δούμε τι λέει αυτή η δήλωση:

"Όλα τα μέλη της ευρωζώνης πρέπει να έχουν αξιόπιστες εθνικές πολιτικές, ευθυγραμμισμένες με τους συμφωνημένους κανόνες. Έχουν κοινή ευθύνη για την οικονομική και δημοσιονομική σταθερότητα της ζώνης.

Σε αυτό το πλαίσιο, υποστηρίζουμε πλήρως τις προσπάθειες της Ελληνικής κυβέρνησης και τη δέσμευσή της να κάνει ό,τι χρειαστεί, περιλαμβανομένης, μεταξύ άλλων, και της θέσπισης πρόσθετων μέτρων, προκειμένου να εξασφαλίσει ότι θα επιτευχθούν οι φιλόδοξοι στόχοι, οι οποίοι τέθηκαν με το πρόγραμμα σταθερότητας για το 2010 και τα επόμενα χρόνια.

Καλούμε την ελληνική κυβέρνηση να εφαρμόσει όλα αυτά τα μέτρα με αυστηρό και αποφασιστικό τρόπο, ώστε να μειώσει αποτελεσματικά το δημοσιονομικό έλλειμμα κατά 4% εντός του 2010.

Καλούμε το Συμβούλιο Ecofin να υιοθετήσει, κατά τη σύνοδό του της 16ης Φεβρουαρίου, τις συστάσεις προς την Ελλάδα, με βάση την πρόταση της Επιτροπής και τα συμπληρωματικά μέτρα που έχει ανακοινώσει η Ελλάδα.

Η Επιτροπή θα παρακολουθεί στενά την εφαρμογή των συστάσεων σε συνεννόηση με την ΕΚΤ και θα προτείνει τυχόν απαραίτητα πρόσθετα μέτρα, στηριζόμενη στην εμπειρία του ΔΝΤ. Μία πρώτη αξιολόγηση θα γίνει τον Μάρτιο.

Τα μέλη της ευρωζώνης θα αναλάβουν αποφασιστική και συντονισμένη δράση, εάν χρειασθεί, για να διασφαλίσουν τη δημοσιονομική σταθερότητα στο σύνολο της ευρωζώνης. Η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει υποβάλει αίτημα οικονομικής στήριξης."

Ουπς!

Από την πρώτη κιόλας παράγραφο φαίνεται ότι η δήλωση αυτή δεν αποτελεί καθόλου στήριξη της Ελλάδας αλλά υπογράμμιση των ευθυνών της απέναντι στην οικονομική και δημοσιονομική σταθερότητα της Ευρωζώνης. Στην κατάσταση που έχει δημιουργηθεί και αφορά τόσο την ίδια όσο και τους άλλους εταίρους. Σημειώνεται έντονα το θέμα της αξιοπιστίας ("να έχουν αξιόπιστες εθνικές πολιτικές").

Στις επόμενες παραγράφους παρέχεται υποστήριξη, (όμως) για την υιοθέτηση και εφαρμογή κάθε μέτρου σύμφωνα με τα υποδεικνυόμενα και από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, για την επίτευξη του στόχου της μείωσης κατά 4% του ελλείμματος ως προς το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν. Ο στόχος αυτός ωστόσο χαρακτηρίζεται "φιλόδοξος". Τα αποτελέσματα, ήδη αναφέρεται στη δήλωση αυτή σε αντίθεση με τα όσα γράφηκαν ως πληροφορίες από την πρόσφατη συνάντηση Eurogroup και Ecofin, αποφασίστηκε να αξιολογηθούν το Μάρτιο.

Η τελευταία παράγραφος, όπως και η πρώτη δίνει την ουσία:

Ότι ενδέχεται να χρησιμοποιηθεί κάθε πρόσφορο μέσο ώστε να εξασφαλιστεί η δημοσιονομική σταθερότητα στο σύνολο της Ευρωζώνης και ότι αυτό δεν θα είναι η οικονομική βοήθεια προς την Ελλάδα αφού "δεν έχει υποβάλει αίτημα οικονομικής στήριξης".

Ανοικτά λοιπόν είναι όλα τα ενδεχόμενα και αν αξιολογήσει κάποιος με κρύο αίμα όλα τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του τότε η προσωρινή ή μόνιμη αποβολή της Ελλάδας από την Ευρωζώνη με επαναφορά της δραχμής δεν θα πρέπει να αποκλείεται.