EKT: Νέα μέτρα υπέρ της διαφάνειας στο Ευρωσύστημα

Σε θέσπιση νέων μέτρων με σκοπό να ενισχυθεί η διαφάνεια και στόχο να βοηθήσει τις αγορές στην πραγματική αποτύπωση των κινδύνων προχωρά η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ).

ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΠΤΩΧΕΥΣΗΣ

Μετά την αποτυχία στην Αμερική τραπεζικών οργανισμών που είχαν εμπλακεί στην αγορά ακινήτων, γεγονός που έδωσε την αφορμή ώστε να αυξηθεί η ανασφάλεια και η αβεβαιότητα και στις Ευρωπαϊκές αγορές με αποτέλεσμα να αξιολογούνται πλέον με πολύ υψηλά ποσοστά οι κίνδυνοι στις συναλλαγές, η ΕΚΤ (βλ. Γερμανία) αποφάσισε το 2008 να κινηθεί προς δύο κατευθύνσεις.

Πρώτον να ενισχύσει το οικονομικό σύστημα με την απαραίτητη ρευστότητα, τόση ώστε να μην μεταβληθούν οι προηγούμενοι συσχετισμοί στις αγορές και δεύτερον να εντείνει τον εποπτικό και θεσμικό της ρόλο με την προοπτική να υπάρχει μεγαλύτερη πληροφόρηση τόσο για τα προϊόντα όσο και για τους παράγοντες που παίρνουν θέση με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στις αγορές.

Ο πρώτος στόχος μάλλον επιτεύχθηκε σχετικά εύκολα αφού οι κύριοι μακροοικονομικοί δείκτες δεν παρουσίασαν σημαντικές μεταπτώσεις και πολύ περισσότερο δεν υπήρξαν πολλά θύματα στο χρηματοοικονομικό τομέα ώστε να προκληθεί πανικός.

Ή τουλάχιστον έτσι φάνηκε.

Διότι τα χειρότερα σε αυτό το κομμάτι είναι μπροστά μας.

ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΟΥ

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με το φόβο να μην υπάρξουν αδυναμίες τέτοιες που να προξενήσουν γενική κατάρρευση στο σύστημα και φαινόμενο ντόμινο στις αγορές προχώρησε πολύ γρήγορα και σε μέτρα εποπτείας και θεσμικού ελέγχου με αποτέλεσμα ωστόσο να προκαλείται ασφυξία στους αδύναμους κρίκους του Ευρωσυστήματος.

Καθώς λοιπόν μια αλυσίδα είναι τόσο δυνατή όσο και ο πιο αδύναμος κρίκος της συμβαίνει το παράδοξο η ξαφνική αποκάλυψη των μαύρων προβάτων να δημιουργεί περισσότερα προβλήματα από εκείνα που θεωρητικά θα έλυνε.

Κάτω από αυτές τις συνθήκες αποκαλύφθηκαν και κάποιοι που εκμεταλλευόμενοι τις αδυναμίες του συστήματος μαγείρευαν τα βιβλία έτσι ώστε να επωφελούνται με υψηλές χρηματοδοτήσεις σε χαμηλό κόστος.

Έτσι αποκαλύφθηκε και η απατηλή κατάσταση στην Ελλάδα και κατά τον ίδιο περίπου τρόπο έσκασε και η φούσκα στο Ντουμπάι.

Και εξηγούμαστε.





Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Ήδη από το 2008 αλλά κυρίως το 2009 η ΕΚΤ επικοινωνούσε με την Τράπεζα της Ελλάδος ζητώντας δεδομένα σχετικά με θεμελιώδη στοιχεία που κάλυπταν τους τομείς του ελέγχου και της εποπτείας του Ελληνικού τραπεζικού συστήματος αλλά και σχετικά με το άνοιγμα των Ελληνικών τραπεζών στην ΕΚΤ με αντιστάθμιση τα ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου.

Από έναν πρόχειρο έλεγχο ήταν φανερό ότι τα νούμερα που εμφανίζονταν στην ΕΚΤ ως δανεισμός με εγγύηση ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου δεν ανταποκρίνονταν στα επίσημα στοιχεία που έδινε η χώρα για το έλλειμμα και το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ αφού τα ήδη δεσμευμένα ομόλογα στην ΕΚΤ υπερέβαιναν κατά πολύ τα ποσά που ανακοίνωνε επίσημα η Ελλάδα και καλύπτονται με δανεισμό.

Επρόκειτο δηλαδή για μια πολύ απλή αριθμητική πράξη που απλά δεν έβγαινε.

Το ένα έφερε το άλλο και η αναγκαστική πλέον ρήξη μεταξύ Ελληνικού κράτους και Ελληνικών τραπεζών έριξε την κυβέρνηση Καραμανλή. Τα λοιπά περί... δημοσίου συμφέροντος, παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, και άλλα πολλά, είναι στην ουσία για να γίνεται συζήτηση.

Τις αποφάσεις τώρα καλείται να πάρει η κυβέρνηση Παπανδρέου με πρωταρχικό σκοπό την εξασφάλιση ρευστότητας στη χώρα (στις τράπεζες). Το ΠΑΣΟΚ λόγω της κομματικής του διάρθρωσης και οργάνωσης αλλά και της επικοινωνιακής, σχεδόν επιστημονικής σε αυτόν τον τομέα, πολιτικής και τακτικής δίνει περισσότερο χρόνο στο σύστημα έτσι ώστε να προσαρμοστεί αλλά κυρίως να βρει πηγές εισροών επιβάλλοντας αν χρειαστεί αντιλαϊκά μέτρα που μια "δεξιά" και "συντηρητική" κυβέρνηση δεν είχε τη δύναμη να επιβάλλει.

ΤΑ ΑΚΙΝΗΤΑ ΣΤΟ ΦΑΚΟ

Από το 2010 η ΕΚΤ θα προχωρήσει επίσης στη δημιουργία ενός συστήματος αξιολόγησης και παρακολούθησης των στοιχείων ενεργητικού που χρησιμοποιούνται ως εγγύηση για την έκδοση κυρίως ομολόγων.

Η απόφαση αυτή είναι πολύ σημαντική διότι έτσι θα ελέγχεται η καθαρή παρούσα αξία κάθε στοιχείου ενεργητικού που χρησιμοποιείται ως αντιστάθμισμα κινδύνου με αποτέλεσμα να περιορίζεται ο "αέρας" και να γίνεται δυσκολότερη η υψηλή μόχλευση* ανυπόστατων αξιών που οδηγεί σε φαινόμενα φούσκας ιδίως στην αγορά παγίων στοιχείων ενεργητικού, δηλαδή κατά κύριο λόγο ακινήτων.

Σήμερα λοιπόν που οι αγορές έχουν την εμπειρία του πρόσφατου παρελθόντος οδηγούνται σε αξιολόγηση αυτών των κινδύνων και σε θέσπιση ή αλλαγή του κανονιστικού πλαισίου συναλλαγών στις κεντρικές αγορές.





Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΝΤΟΥΜΠΑΪ

Η απόφαση αυτή είναι και η αιτία που δημιούργησε και την αδυναμία εξυπηρέτησης των δανειακών υποχρεώσεων στο Ντουμπάι.

Οι κυρίως Αγγλικές τράπεζες που χρηματοδοτούν την ανάπτυξη του εμιράτου έχουν κεφαλαιοποιήσει το χρέος της ανοικοδόμησης των εκατοντάδων υπερ-κτηρίων και υπερ-κατασκευών σε τίτλους που στη συνέχεια έχουν προωθήσει στις κεντρικές τράπεζες για να αντλήσουν χρηματοδότηση.

Οι τίτλοι αυτοί έχουν πολύ ισχυρή μόχλευση καθώς στηρίζονται στην θεωρητική αξία των ακινήτων που βρίσκονται σε εξέλιξη ανάπτυξης και στην ανοδική ξέφρενη πορεία των σχετικών τιμών στην περιοχή του Κόλπου.

Με τη νέα πολιτική της ΕΚΤ που θα πάρει τελική μορφή στις αρχές του επομένου χρόνου (ήδη υπάρχει δημόσια διαβούλευση για τις οριστικές ρυθμίσεις) θα παρακολουθείται κάθε δάνειο που υποστηρίζεται από εξασφαλίσεις ενεργητικού (Asset Backed Security - ABS) ξεχωριστά σύμφωνα με συγκεκριμένες απαιτήσεις που θα θεσπιστούν.

Για να καλυφθούν λοιπόν τα σχετικά δάνεια που είχε συνάψει το Ντουμπάι και τα οποία θα πρέπει να αποπληρωθούν σε σύντομο χρόνο χρειάζεται να δανειστεί ξανά αλλά, κάτω από τις νέες ρυθμίσεις, με όρους εξοντωτικούς.

Προϋπόθεση που οι αρχές εκεί δεν έκαναν αποδεκτή και προχώρησαν σε αναστολή των πληρωμών τους για έξη μήνες με την προοπτική να αναδιαρθρώσουν τις εγγυήσεις τους.

(Πριν τη σχετική ανακοίνωση της 25.11.2009 που πάγωσε τους επενδυτές ο Σεΐχης του Ντουμπάι Μωχάμετ Μπιν Ρασίντ Αλ Μακτούμ ήταν στο Ηνωμένο Βασίλειο όπου είχε συναντήσεις σε πολύ υψηλό επίπεδο προφανώς ενημερώνοντας ο ίδιος για τις αποφάσεις του)

Υπάρχει πάντα το ενδεχόμενο, το χειρότερο για την ισορροπία των αγορών (αλλά υγιές φαινόμενο του καπιταλισμού), οι αρμόδιοι του Ντουμπάι να λάβουν απόφαση εκκαθάρισης καταγράφοντας τις ζημίες και οδηγώντας στην πτώχευση τα κομμάτια εκείνα των επιχειρήσεων που δεν είναι πραγματικά βιώσιμα.

Χαρακτηριστικό είναι ότι το Ντουμπάι βρίσκεται σε επαφές με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (όπως άλλωστε και η Ελλάδα) κάτι που θα ήταν αδιανόητο πριν μερικά χρόνια.

Δεν είναι άτοπη λοιπόν η πρόβλεψη ότι η δεκαετία που ξεκινά θα χαρακτηριστεί από τον επαναπροσδιορισμό των αξιών τόσο σε οικονομικό αλλά ως συνέπεια και σε κοινωνικό επίπεδο.




* ΜΟΧΛΕΥΣΗ

Η μόχλευση (leverage) είναι το κύριο συστατικό της κάθε σύγχρονης συνταγής οικονομικής ανάπτυξης που βασίζεται σε μεταμοντέρνες οικονομικές θεωρίες περί οικονομικής μεγένθυσης.

Δεν πρόκειται για τίποτε άλλο από προεξόφληση μελλοντικών αποδόσεων που γίνεται με εκτίμηση ενός ποσοστού αποτυχίας, μη επίτευξης δηλαδή του επιθυμητού αποτελέσματος.

Η μόχλευση προϋποθέτει τη δυνατότητα εκτίμησης. Δεν είναι δηλαδή εργαλείο σε συνθήκες αβεβαιότητας όπως λανθασμένα υποστηρίζεται.

Οι σχετικές θεωρίες οικονομικής μεγένθυσης βασίζονται στον Ολοκληρωτικό Λογισμό και στα μαθηματικά του, ενώ συνδυάζουν τα οικονομικά της νεοκλασσικής θεωρίας με εκείνα της νεοκεϋνσιανής προχωρώντας σε μια αντίθετη λογική από αυτή που δίδαξαν οι δάσκαλοι του Διαφορικού Λογισμού.

Οι Διαφοριστές προσπάθησαν να ανακαλύψουν τις βασικές δυνάμεις που κινούν το οικονομικό σύστημα απομονώνοντας τους βασικότερους και κύριους παράγοντές του φέρνοντας σε δεύτερη μοίρα τους δορυφόρους οι άλλους που κινούνται γύρω από τους πρώτους.

Αντίθετα οι Ολοκληρωτιστές δίνουν αξία στο τελικό αποτέλεσμα υποστηρίζοντας λίγο ως πολύ ότι μια εξίσωση παραγωγής (εισοδήματος δηλαδή και ανάπτυξης) υπάρχει από τη στιγμή που θα καταγραφεί μια αξία (έστω ως προσδοκία) στην αγορά.

Αυτή η αντίληψη όμως οδηγεί στο αδιέξοδο από κερδοσκοπικούς σκοπούς ή λάθος εκτιμήσεις να δεσμεύονται και να απασχολούνται παραγωγικοί πόροι για ενέργειες που δεν οδηγούν στην κοινωνική ευημερία.

Υπάρχει δηλαδή ανάπτυξη γρήγορη και εντυπωσιακή αλλά με βάσιμο κίνδυνο δημιουργίας φούσκας.

Εικόνα παρακμής στον Πειραιά

Επαρχιακή πόλη που ζει στο δικό της ιδιόμορφο ρυθμό θυμίζει ο Πειραιάς, και τις γιορτές.

Όσοι επιθυμούν να πάρουν άρωμα Χριστουγέννων ανεβαίνουν στην Αθήνα ή στις άλλες κεντρικές αγορές αφού στο κέντρο του λιμανιού η ατμόσφαιρα μυρίζει σκουπίδι και πολιτική φορμόλη.

Οι μόνοι που θεωρούν ότι όλα είναι τέλεια στον Πειραιά είναι οι αργόμισθοι και οι μάλλον περιορισμένης ικανότητας αλλά αυξημένης ευθύνης κατά καιρούς πρόεδροι των τοπικών οργάνων και φορέων εξουσίας που δεν χάνουν ευκαιρία να γυρνούν από συγκέντρωση σε συγκέντρωση και να χαμογελούν στο φακό ή να κάνουν ανούσιες δηλώσεις προσπαθώντας να πείσουν τους κομματικούς σχηματισμούς που τους στηρίζουν ότι ελέγχουν λίγο ως πολύ την πόλη.






Ειδικά ο δήμαρχος Παναγιώτης Φασούλας πέτυχε το ακατόρθωτο.

Να γεμίσει η πόλη του Πειραιά σκουπίδια τις ημέρες της κορύφωσης της όποιας αγοραστικής κίνησης εξαιτίας της απεργίας των υπαλλήλων καθαριότητας με αφορμή θέμα αναδιάρθρωσης των δημοτικών υπηρεσιών που οι εργαζόμενοι θεώρησαν ότι θα προκαλέσει "οδοσάρωση" στα δικαιώματά τους και θα ανοίξει την πόρτα για τις ιδιωτικές εταιρείες.





Ή οι εργαζόμενοι δεν έχουν καταλάβει ότι ο δήμαρχός μας είναι βέρος Έλληνας κομματικός πολιτικός και κατά συνέπεια, σύμφωνα με την παράδοση, υπέρμαχος των κάθε είδους προνομιακών συντεχνιών που λυμαίνονται τα δημόσια ταμεία ή γνωρίζουν καλύτερα πρόσωπα και πράγματα τα οποία εμείς οι απλοί πολίτες δεν μπορούμε να μάθουμε.

Ακούγοντας όμως τις ειδήσεις στο δημοτικό ραδιόφωνο (Κανάλι 1) νομίζεις ότι οι εκφωνητές μιλούν για κάποια άλλη πόλη αφού τα επίθετα που χρησιμοποιούν πριν από κάθε περιγραφή είναι τόσο υπερβολικά ώστε φαίνεται ότι οι τσαβίστες αρχισυντάκτες νομίζουν ότι απευθύνονται είτε σε κατοίκους της Βενεζουέλας είτε σε ακροατές με άι-κιού ραδικιού.

Υπέροχες εκδηλώσεις στις πλατείες, ξεχωριστές στιγμές συγκίνησης από τα εορταστικά δρώμενα, διατακτικές στους έχοντες ανάγκη από το δήμαρχο...





Όπως και να έχει το πράγμα μέρα με την ημέρα η πόλη μας μετατρέπεται σε κωμόπολη αφού οι επαρχιώτικοι χειρισμοί αλλά και η απραξία των ηγετών της τσακίζουν κάθε ουσιαστική παραγωγική πρωτοβουλία που θα μπορούσε να στηρίξει την ύπαρξη μια ευδοκιμούσας μεσαίας τάξης.





Ακόμη και το άνοιγμα ενός πολυκαταστήματος όπως το Public έγινε με τυμπανοκρουσίες και πανηγύρια σαν να είναι ένα μοναδικό γεγονός. Και πράγματι είναι αφού ακόμη και τα μεγάλα ονόματα που τόλμησαν να κατέβουν στην πόλη έκλεισαν ή είναι έτοιμα να βάλουν λουκέτο.

Ο νομάρχης Γιάννης Μίχας βέβαια προτιμά να κατευθύνει τους πόρους των νομαρχιακών κονδυλίων εκεί που θα μετατραπούν πιο εύκολα σε πολιτικές δυνάμεις στήριξής του.

Το Πέραμα με τον φιλικά προσκείμενο Γιάννη Γλύκα έχει λάβει πάνω από 15 εκατομμύρια ευρώ με τη μορφή έργων ενώ και άλλες περιοχές διεκδικούν την έντονη συναλλαγή με το νομάρχη όπως είναι η Δραπετσώνα και τα Μέθανα.

Η στήριξη στους λιμενεργάτες της περιοχής των 100.000 ευρώ είναι ασφαλώς επιτακτική αφού τα μαύρα συμφέροντα (με την καλή έννοια) του ΟΛΠ ψηφίζουν Μίχα δαγκωτό.

Επίσης ο νομάρχης μας έχει επενδύσει πολλά στη συγκυβέρνηση (χατηράκια και ρουσφέτια κάθε είδους) με πρωταγωνιστές άλλων πολιτικών παρατάξεων και έπειθε μια χαρά τόσα χρόνια μέχρι βέβαια να αποκαλυφθεί μέρος μόνο της πραγματικότητας όταν αποδεδειγμένα δημοσιεύτηκε ότι δεν αρκείται στο θρόνο του νομάρχη αλλά εισπράττει και αργομισθία από τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά.

Ακόμη να καταθέσει μήνυση ή αγωγή για την προστασία της αξιοπρέπειάς του ο διακριτικά ευαίσθητος κατά τα άλλα νομάρχης Γιάννης Μίχας. Εμείς τον έχουμε χαρακτηρίσει εκτός από παράνομο νομάρχη και πολύ μεγάλο λαμόγιο της πολιτικής και τα πιστεύουμε 100%.

Το πόσο πραγματικά έχουν στοιχίσει όλοι αυτοί οι κομματικοί σε αυτή την πόλη είναι άγνωστο αν και τα αποτελέσματα είναι ορατά.

Ακόμη και οι χιλιάδες τουρίστες υψηλού βαλαντίου που έρχονται με τα κρουαζιερόπλοια κάθε χρόνο που δένουν στο τέλος της ακτής Μιαούλη και στην ακτή Ξηραβερίου, κυρίως το καλοκαίρι αλλά και αυτή τη στιγμή λόγω γιορτών επιβιβάζονται σε πούλμαν και ταξί και κατευθύνονται προς άλλες κατευθύνσεις χωρίς να ωφελείται η πόλη εκείνα που της αξίζουν.

Μόνο όταν καταλάβουν οι γνήσιοι παραγωγικοί φορείς του Πειραιά τι χάνουν χαϊδεύοντας τους κομματικούς που επιπλέον τους πληρώνουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο πάρα πολύ (μα πάρα πολύ) ακριβά τότε ίσως να πάρει μπροστά το λιμάνι και να δημιουργηθούν υπεραξίες επ΄ωφελεία όλων.

Μακάρι του χρόνου πιο καθαρά από κάθε άποψη. Άλλωστε το σύνθημά μας δεν είναι άλλο από το:

Καθαρή νομαρχία, καθαρός Πειραιάς, καθαρή Ελλάδα.

Αμήν!

Ο νόμος του Μέρφυ στα Ελληνικά οικονομικά

Πολλοί αναρωτιόντουσαν τόσα χρόνια πως είναι δυνατό η Ελλάδα να φτάνει πάντα στα όρια της κρίσης και ωστόσο να ξεπερνά τα χειρότερα. «Όλοι οι θεοί έχουν συμμαχήσει υπέρ της Ελλάδος» είχε πει κάποιος κάποτε. Πράγματι, υπήρχαν τόσα γεγονότα που θα μπορούσαν να είχαν αποδειχθεί απολύτως καταστροφικά στο παρελθόν. Όχι ότι δεν ζήσαμε εθνικές, κοινωνικές ή πολιτικές τραγωδίες ή δε θα ζήσουμε και άλλες. Οι απορίες έχουν να κάνουν με το γεγονός ότι κρατάμε εκατοντάδες αφοπλισμένες χειροβομβίδες στα χέρια μας και αν κάποιες σκάνε, όπως άλλωστε θα προέβλεπε ο Μέρφυ, εκείνο που ξαφνιάζει είναι ότι παραμένουμε ζωντανοί.

Στα οικονομικά, η χώρα μας ακόμη και σήμερα συνεχίζει να αποκρύπτει τα πραγματικά δεδομένα αναφορικά με το δημόσιο χρέος αλλά και το έλλειμμα του προϋπολογισμού και χρησιμοποιεί όλα τα λογιστικά τερτίπια έτσι ώστε αυτά να εμφανίζονται δυσανάλογα μικρά ακόμη και στο ύψος που ανακοινώνονται για το 2009 (πάνω από 12% του ΑΕΠ έλλειμμα και πάνω από 113 % του ΑΕΠ χρέος) και προβλέπονται για το 2010, χωρίς να αποτυπώνεται έτσι η πραγματική κατάσταση της Ελληνικής οικονομίας.

Κάτι τέτοιο δεν θα είχε ιδιαίτερη παγκόσμια σημασία στο παρελθόν αφού η Ελλάδα θα μπορούσε να περιορίσει τα προβλήματά της στο εσωτερικό ακολουθώντας ως λύση την τακτική της διολίσθησης της δραχμής ενώ σε ακραίες περιπτώσεις που οι διεθνείς ή άλλες συνθήκες το επέβαλαν θα μπορούσε να επιλέξει την υποτίμηση του εθνικού νομίσματος.

Σήμερα όμως που η χώρα μας είναι κομμάτι της Ευρωζώνης, δηλαδή των Ευρωπαϊκών Κρατών που έχουν υιοθετήσει το ευρώ ως εθνικό τους νόμισμα, μια οξεία ασθένεια στα οικονομικά της Ελλάδας προκαλεί πυρετό στις διεθνείς αγορές καθώς επηρεάζονται όλες οι αξίες που συνδέονται με το Ευρωπαϊκό νόμισμα. Έτσι μια πίεση στις τιμές συναλλάγματος του ευρώ δοκιμάζει τις αντοχές των μακροοικονομικών μεγεθών ειδικά σε χώρες όπως η Γερμανία για τις οποίες το σταθερό ευρωπαϊκό νόμισμα είναι ο ακρογωνιαίος λίθος τόσο της οικονομικής όσο και της εξωτερικής τους πολιτικής.

Έχουν κάθε δικαιολογία λοιπόν σήμερα οι Ευρωπαίοι να είναι δυσαρεστημένοι.

Τα προβλήματα ήταν γενικώς γνωστά αλλά το μέγεθος της απάτης άρχισε να αποκαλύπτεται όταν η Κεντρική Ευρωπαϊκή Τράπεζα αλλά και άλλα Ευρωπαϊκά όργανα στο πλαίσιο εντατικοποίησης του εποπτικού τους ρόλου ζήτησαν αναλυτικά στοιχεία από την Τράπεζα της Ελλάδος ώστε να διαπιστώσουν την κατάσταση που επικρατεί στο Ελληνικό τραπεζικό σύστημα.

Υπήρχε ο φόβος ότι όπως στην Αμερική κάποιες τράπεζες δρούσαν ανεξέλεγκτα και εκτίθονταν σε αδικαιολόγητους κινδύνους με αποτέλεσμα να πτωχεύσουν έτσι και στην Ευρώπη κάποιες άλλες πολύ πιθανόν να ασκούσαν αθέμιτες και ανορθολογικές πρακτικές.

Αποκαλύφθηκε λοιπόν ότι η δημοσιονομική επέκταση της χώρας ήταν πέρα από τις παραγωγικές δυνατότητές της.

Η δημοσιοποίηση των αναθεωρημένων μακροοικονομικών στοιχείων για την Ελλάδα προκαλεί κλίμα δυσπιστίας που αποτυπώνεται σε υπερπροσφορά των ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου με συνέπεια το άνοιγμα της ψαλίδας του επιτοκίου των τίτλων μεταξύ του Ελληνικού δεκαετούς ομολόγου και του αντίστοιχου Γερμανικού (Bundes) να βρίσκεται σε διαφορά που κινείται επικίνδυνα τις τελευταίες ημέρες γύρω από τις 250 μονάδες με τάση για άνοδο.

Επιπλέον, οι διεθνείς οίκοι αξιολογήσεων ο ένας μετά τον άλλον υποβαθμίζουν την πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας προβλέποντας νέα υποβάθμιση. Πρώτη η Fitch, μετά η Moody's και τελευταία η Standard & Poors προχωρούν σε ένα πρώτο βήμα υποβάθμισης ενώ μέσα στο πρώτο τρίμηνο το 2010 αν δεν συμβεί κάτι το πολύ θεαματικό θα υπάρξει και νέος κύκλος υποβαθμίσεων.

Αυτό τυπικά σημαίνει ότι η χώρα δεν θα μπορεί να δανειστεί στις ξένες ανοικτές αγορές παρά μόνο με πολύ εξοντωτικούς όρους. Ακόμη και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αν και πρόσφατα μείωσε τα κριτήρια αντιστάθμισης και δέχεται ως ασφάλειες για τη χρηματοδότηση ιδιωτικών τραπεζών ομόλογα δημοσίου που έχουν ελάχιστη αξιολόγηση BBB-, τον επόμενο χρόνο πιθανόν να μην κάνει δεκτά τα ομόλογα του Ελληνικού δημοσίου πράγμα που σημαίνει ότι οι Ελληνικές τράπεζες δεν θα μπορούν να δανείζονται με το προνομιακό για τη χώρα μας επιτόκιο του 1%.

Η Ελληνική κοινωνία και ιδιαίτερα ο πολιτικός κόσμος δεν έχει ακόμη συνειδητοποιήσει τη σοβαρότητα της κατάστασης.

Είναι πλέον φανερό ότι η χώρα δε θα μπορεί να απευθύνεται στην ελεύθερη αγορά για δανεισμό καθώς οι όροι δανεισμού χωρίς πρόσθετες εγγυήσεις θα είναι τέτοιοι που θα αυξάνουν τα πραγματικά επιτόκια με ρυθμό λογαρίθμου. Οι αρμόδιοι έχουν αποδείξει δυστυχώς ότι δεν μπορούν ή δεν γνωρίζουν να στραφούν σε μεγάλα αναπτυξιακά έργα αλλά και σε βραχυχρόνια μέτρα που θα αναστρέψουν την τάση.

Με αυτά τα δεδομένα η προσφυγή στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δεν μπορεί παρά να είναι η μόνη αναγκαστική επιλογή.

Ενώ ακόμη είναι προς διερεύνηση το ποια είναι τα πραγματικά ποσοτικά δεδομένα που αφορούν την οικονομία μας, έχουν αρχίσει να παρουσιάζονται κάποια πολύ δυσάρεστα στοιχεία αναφορικά με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του Ελληνικού δανεισμού.

Είναι προς διερεύνηση λοιπόν εάν τα ομόλογα του Ελληνικού δημοσίου που παρουσίαζαν οι Ελληνικές τράπεζες στην Κεντρική Ευρωπαϊκή Τράπεζα είχαν πράγματι αποτυπωθεί με χρέωση του Ενεργητικού τους ή αν υπήρξε μια άτυπη μαύρη συναλλαγή μεταξύ τραπεζών και κράτους.

Είναι λοιπόν πολύ πιθανό, αν όχι μέχρι στιγμής βέβαιο, ότι το Ελληνικό Δημόσιο διέθετε εικονικούς τίτλους στις Ελληνικές τράπεζες χωρίς αντάλλαγμα και μετά εκείνες τους διέθεταν στην Κεντρική Ευρωπαϊκή Τράπεζα απ' όπου δανείζονταν αντίστοιχα κάποια δις ευρώ με το ελάχιστο επιτόκιο δανεισμού.

Στη συνέχεια διέθεταν τα κεφάλαια στο κράτος ενώ με την ωρίμανση των τίτλων απολάμβαναν τη διαφορά του επιτοκίου, δηλαδή τόκους εκατομμυρίων ευρώ.

Πρόκειται για μεγαλοκομπίνα με τη συνεργασία κράτους και τραπεζών όπου το μεν κράτος χρησιμοποιεί τις τράπεζες για να δανείζεται ενώ οι τράπεζες επιδίδονται σε αχρεία τοκογλυφία χειρίστου είδους.

Περιττό να πούμε ότι όλα αυτά βέβαια απαγορεύονται και είναι ενάντια τόσο στο γράμμα όσο και στο πνεύμα των σχετικών διατάξεων λειτουργίας των πιστωτικών ιδρυμάτων.

Μια άλλη αποδεδειγμένη απάτη είναι η παρουσίαση από το Ελληνικό δημόσιο ως τίτλων σταθερού επιτοκίου των τιμαριθμοποιημένων ομολόγων έκδοσής του.

Τα τιμαριθμοποιημένα ομόλογα είναι τίτλοι που έχουν ένα σταθερό ονομαστικό επιτόκιο αλλά το δανειακό κεφάλαιο αναπροσαρμόζεται σύμφωνα με τον Εναρμονισμένο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή για την Ευρωζώνη εξαιρουμένου του καπνού (HICP).

Κάθε χρόνο δηλαδή ένα δανειακό κεφάλαιο τιμαριθμοποιημένου ομολόγου 1 δις με επιτόκιο 2% ανά έτος απολαμβάνει τον τόκο βάσει του επιτοκίου (2%) αλλά επί του αναπροσπαρμοσμένου κεφαλαίου που μπορεί να γίνει βάσει πληθωρισμού 1,1 δις. Άρα το πραγματικό επιτόκιο όχι μόνο δεν είναι σταθερό αλλά κυμαίνεται με την πρόσθετη εξασφάλιση για το δανειστή ότι το ποσοστό πληθωρισμού κεφαλαιοποιείται κάθε χρόνο και ακόμη και αν κάποια χρονιά ο πληθωρισμός είναι μικρότερος ή ίσος με το μηδέν ο κεφαλαιούχος θα λάβει το σταθερό επιτόκιο ως ελάχιστη αποζημίωση για τη δέσμευση του κεφαλαίου του ακόμη και αν οι τράπεζες δανείζουν χρήματα εκείνο το έτος με μηδενικό επιτόκιο.

Επί παραδείγματι τα ομόλογα του Ελληνικού δημοσίου συνολικού δανειακού κεφαλαίου 16,3 δις ευρώ:

1. ISIN XS 02 92467 775, λήξης 25.7.2057, σταθερού επιτοκίου 2,085% (έκδοση 2007, επανέκδοση 2008, κεφάλαιο 1,6 δις)
   
2. ISIN GR 03 38002 547, λήξης 25.7.2030, σταθερού επιτοκίου 2,30% (έκδοση 2007, κεφάλαιο 7,5 δις)
   
3. ISIN GR 03 38001 531, λήξης 25.7.2025, σταθερού επιτοκίου 2,90% (έκδοση 2006, κεφάλαιο 7,2 δις)
   

Έχουν αναπροσαρμοστεί ήδη σε 17,8 δις περίπου, (καπέλο πάνω από 1,5 δις ευρώ) χωρίς να υπολογιστούν οι τόκοι που θα καταβληθούν κατά το χρόνο ωρίμανσης του τίτλου σύμφωνα με το αντίστοιχο ποσοστιαίο επιτόκιο. Είναι λοιπόν ξεκάθαρο το μέγεθος του βρόγχου που μας έχουν οδηγήσει οι κομματικοί υπουργοί με τις υπογραφές τους χωρίς να ρωτήσουν κανέναν.

Αυτά τα χρήματα και μόνο να είχαν προστεθεί στην Ελληνική παραγωγή θα μπορούσαν να κάνουν τη διαφορά.

Στις 3.5.2007 όμως το Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών (ΧΑΑ) ανακοίνωνε:

Ανακοίνωση

- Το Χρηματιστήριο Αθηνών ανακοινώνει ότι κατόπιν της από 26/4/2007 έγκρισής του, από την 4/5/2007 ξεκινά η διαπραγμάτευση των ακόλουθων Ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου:

- 500.000 τεμάχια του Ομολόγου του Ελληνικού Δημοσίου, έκδοσης 4/4/2005, με κωδικό ISIN GR0528002315, 12-ετούς διάρκειας, κυμαινόμενου επιτοκίου και ονομαστικής αξίας Euro 1.000.

- 1.232.001 τεμάχια του Ομολόγου του Ελληνικού Δημοσίου, έκδοσης 17/3/2006, με κωδικό ISIN GR0110018208, 3-ετούς διάρκειας, σταθερού επιτοκίου 3,40% και ονομαστικής αξίας Euro 1.000.

- 3.500.000 τεμάχια του Ομολόγου του Ελληνικού Δημοσίου, έκδοσης 16/4/2007, με κωδικό ISIN GR0338002547, 23-ετούς διάρκειας, σταθερού επιτοκίου 2,30% και ονομαστικής αξίας Euro 1.000.

- 70.000 Έντοκα Γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου, έκδοσης 6/10/2006, με κωδικό ISIN GR0004096229, ετήσιας διάρκειας, σταθερού επιτοκίου 3,53% και ονομαστικής αξίας Euro 1.000.

- 112.000 Έντοκα Γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου, έκδοσης 12/1/2007, με κωδικό ISIN GR0002061241, εξάμηνης διάρκειας, σταθερού επιτοκίου 3,54% και ονομαστικής αξίας Euro 1.000.

- 112.000 Έντοκα Γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου, έκδοσης 12/1/2007, με κωδικό ISIN GR0004097235, ετήσιας διάρκειας, σταθερού επιτοκίου 3,66% και ονομαστικής αξίας Euro 1.000.

Παρατηρούμε δηλαδή ότι στην αγορά προωθήθηκαν μόνο 3,5 δις ευρώ από τα 7,5 δις του τιμαριθμοποιημένου ομολόγου ISIN GR0338002547 ενώ επιπλέον το ομόλογο αναφέρεται στην ανακοίνωση του ΧΑΑ αναληθώς ως σταθερού επιτοκίου. Που βρίσκονται όμως τα υπόλοιπα 4 δις αν δεν έχουν δεσμευτεί στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα;

Ένα άλλο στοιχείο που σχεδόν επιβεβαιώνει ότι στο άμεσο μέλλον αν δεν οδηγηθεί στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο η Ελλάδα θα υπάρξει γενικευμένη αδυναμία πληρωμών είναι το γεγονός ότι δεν παρουσιάζεται ομαλή κατανομή του δημοσίου χρέους στο χρόνο με αποτέλεσμα τα εκδομένα στο παρελθόν ομόλογα να ωριμάζουν μαζικά τα αμέσως επόμενα χρόνια με το 2010 να πρέπει να αποπληρωθούν σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Οικονομικών περίπου 25 δις ευρώ. Το 2009, που σχεδόν κοντέψαμε να κηρύξουμε στάση πληρωμών, έπρεπε να επιστρέψουμε σχεδόν 12 δις (πιο κάτω από τα μισά).

Αν και τα στοιχεία είναι αναξιόπιστα ωστόσο δείχνουν ότι τον επόμενο χρόνο έχουμε να αποπληρώσουμε πάνω από το διπλάσιο ποσό των δανειακών υποχρεώσεων που είχαμε φέτος. Αυτό το γνωρίζουν οι αγορές και θα κερδοσκοπήσουν σε βάρος μας λόγω της ανικανότητάς μας καθώς αυτό είναι και το αντικείμενο των επιχειρήσεων.

Οι επιχειρήσεις είναι κερδοσκοπικοί μηχανισμοί, είτε αυτό αρέσει σε μερικούς είτε όχι.

Με αυτά και με άλλα προβλήματα η Ελληνική Κυβέρνηση προσπαθεί να πείσει για τις αγαθές προθέσεις της ενώ οδηγείται σε κινήσεις απελπισίας όπως είναι η σκέψη για την έκδοση ομολόγων με ρήτρα γιέν ή δολαρίου, μια επιλογή αυξημένου ρίσκου υπό τις παρούσες συνθήκες.

Φαίνεται ότι θα πάμε ακόμη χειρότερα σύμφωνα με το νόμο του Μέρφυ μέχρι να συνειδητοποιήσουμε τις άμεσες και δραστικές αποφάσεις που πρέπει να πάρουμε χωρίς βέβαια να πεθάνουμε τον ασθενή.

Επίκαιρη εκδήλωση των Δημοκρατικών

Το Σάββατο 19 Δεκεμβρίου 2009 (14:00-16:00), στα πλαίσια του ΜΟΝΕΥ SHOW, στο ξενοδοχείο HILTON και στην αίθουσα "ΕΡΑΤΩ Α", οι Δημοκρατικοί παρουσιάζουν τις θέσεις τους για την οικονομία και την ανάπτυξη με προτάσεις για την άμεση και αποτελεσματική αντιμετώπιση της κρίσεως.


Το αναλυτικό πρόγραμμα της εκδηλώσεως έχει ως εξής:

1. Μελέτης Η. Μελετόπουλος, Πρόεδρος: Εισαγωγή - Παρουσίαση των ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΩΝ.

2. Αντώνης Παπαγιαννίδης, Δημοσιογράφος - Νομικός: Αρχές Οικονομικής Πολιτικής των ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΩΝ.

3. Κωνσταντίνος Ζιάβρας, Μέλος Πολιτικού Συμβουλίου: Οι παθογένειες και τα προβληματα της ελληνικής οικονομίας.

4. Ιπποκράτης Χατζηαγγελίδης, Γραμματέας Πολιτικού Συμβουλίου: Δημοσιονομική Πολιτική - Ασφαλιστικό.

5. Θεόδωρος Πολυζωϊδης, Μέλος Πολιτικού Συμβουλίου: Αναπτυξιακή Πολιτική.

6. Ιωάννης Γιαννούτσικος, Μέλος Πολιτικού Συμβουλίου: Αντιμετώπιση της Ανεργίας.

7. Ιπποκράτης Χατζηαγγελίδης, Γραμματέας Πολιτικού Συμβουλίου: Πολιτική Στρατηγικών Τομέων & Αγροτική Πολιτική.

Συντονιστής: Βαρβάρα Τζέρμπου, Μέλος Πολιτικού Συμβουλίου


Θα επακολουθήσει συζήτηση με το κοινό.

Ελπίδες με το μέτρο

Η ΑΠΑΤΗ ΤΗΣ ΔΡΑΧΜΗΣ

Μετά την ένταξη της Ελλάδας στην οικονομική ζώνη του ευρώ η πολιτική εξουσία έχασε το προνόμιο εφαρμογής νομισματικής πολιτικής.

Δεν είναι δυνατό πλέον να υπάρξει διολίσθηση ή ακόμη και υποτίμηση του εθνικού νομίσματος (της δραχμής) για την αντιμετώπιση των ελλειμμάτων του κρατικού προϋπολογισμού με την έκδοση νέου χρήματος.

Στο παρελθόν, όταν οι κρατικοί φορείς δεν έβρισκαν τίποτα άλλο στα συρτάρια του Δημόσιου Ταμείου εκτός από το καμινέτο και τα σύνεργα του καφέ του ταμία απευθύνονταν στο Εθνικό Τυπογραφείο του Χολαργού και ζητούσαν εσπευσμένα την εκτύπωση μερικών δισεκατομμυρίων δραχμών σε δεκαχίλιαρα που λόγω ίσως της βιασύνης και της γενικότερης κατάντιας της χώρας μας τα τελευταία χρόνια έβγαιναν κακοτυπωμένα και κακοκομμένα έτσι ώστε αν και γνήσια να ορκίζεται κάποιος ότι ήταν πλαστά.

Περί ουσιαστικής απάτης πάντως επρόκειτο έτσι κι αλλιώς καθώς με κάθε τσάφ της εκτυπωτικής μηχανής τσουφ έκανε και η αξία της δραχμής προς τα κάτω.

Έτσι κάθε δεκαχίλιαρο την επομένη στην αγορά είχε αξία 9.999 δραχμές και αργότερα 9.998 δραχμές μέχρι να ανακαλυφθεί η απάτη και οι παραγωγικοί φορείς να ζητούν ή να επιβάλλουν με τους νόμους της αγοράς αύξηση των τιμών στα αγαθά, προϊόντα και υπηρεσίες και οι εργαζόμενοι να απαιτούν αυξήσεις στις αποδοχές τους.

Τις πραγματικές αποδοχές.

Διότι είχε γίνει γνωστό πλέον ότι άλλο πράγμα είναι η ονομαστική αξία και άλλο πράγμα η πραγματική ιδίως με ρυθμούς πληθωρισμού δεκάδων ποσοστιαίων μονάδων.

Το πόσο μεγάλη ήταν η κοροϊδία των παρακρατικών αρχών τόσα χρόνια φάνηκε λίγο πριν το 2002 όταν με την προοπτική της ένταξής μας στην Ευρωζώνη περιορίστηκε το "εκτυπωτικό" προνόμιο των πολιτικών και η δραχμή σχεδόν κόντευε να ξεπεράσει σε αξία το... δολάριο.

Παράλληλα όμως τα κρατικά ελλείμματα διογκώνονταν και το δημόσιο χρέος χτύπαγε κόκκινο καθώς το κράτος είχε μπει υποχρεωτικά στη λογική της ανάληψης και έκδοσης χρέους μέσω κρατικών ομολόγων για να πληρώσει τις υποχρεώσεις του.

Δεν είχε μπει όμως στη λογική του νοικοκυρέματος.

Το αντίθετο μάλιστα.

Ο άλλος, δημοσιονομικός αυτή τη φορά πόλος στήριξης της παρακρατικής μηχανής μέσω της βοήθειας από την Ευρωπαϊκή Ένωση συνεχιζόταν (είχε ξεκινήσει με τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα) και πακτωλός δισεκατομμυρίων ευρώ σε πακέτα (Ντελόρ, δεύτερο, τρίτο, κλπ) έφθανε από τις Βρυξέλλες και με μια ταπεινή συμμετοχή αρχικά 25 και μετά 20% της χώρας μας μοιράζονταν σύμφωνα με τις ορέξεις της εκάστοτε κομματικής εξουσίας υποτίθεται για έργα αλλά στην πραγματικότητα για να συντηρήσει το δημοκρατικό σύστημα της πολιτικής δικτατορίας στο οποίο πολύ έχουμε εθιστεί εμείς οι Έλληνες.

Παρουσιάστηκαν όμως και σε αυτό το πεδίο προβλήματα.

Η διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η ένταξη στο Ευρωπαϊκό Οικονομικό Σύστημα νέων φτωχότερων κρατών έριξε το μέσο όρο σε σχέση με το κατά κεφαλήν εισόδημα των κατοίκων της μέχρι τότε Ευρώπης και έφερε την Ελλάδα πιο ψηλά στη λίστα των οικονομικά ισχυρών έτσι ώστε να συγκαταλλέγεται στις πλούσιες χώρες και σαν αποτέλεσμα να πρέπει να συνδράμει και εκείνη στο κοινό Ευρωπαϊκό Ταμείο Συνοχής.

Από εκεί δηλαδή που η χώρα μας εισέπραττε τώρα πρέπει να πληρώνει.

Οι εισροές που θα μπορούσαν να υπάρξουν από τα στοχευμένα Περιφερειακά Προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν μπορούν να απορροφηθούν καθώς ο Δημόσιος Τομέας δεν διαφέρει πολύ από το παραδοσιακό Ελληνικό Καφενείο.

Φανταστείτε ό,τι χειρότερο μπορείτε από άποψη ανοργανωσιάς, ανικανότητας, προχειρότητας και αναβλητικότητας και πάλι λάθος κάνετε.

Η πραγματικότητα είναι ακόμη χειρότερη. Πολύ χειρότερη.

Είναι χαρακτηριστικό ότι καθώς οι δικαιούχοι φορείς των Ευρωπαϊκών Ενισχύσεων δεν μπορούν ή δεν ενδιαφέρονται να υποβάλλουν αυτοβούλως σχεδόν ούτε μια πρόταση για συμμετοχή στα Ευρωπαϊκά Προγράμματα έχουν συσταθεί κεντρικοί διοικητικοί και οργανωτικοί σχηματισμοί που συντάσσουν τα έγγραφα μαζικά για τις νομαρχίες, τους δήμους και λοιπούς παρακρατικούς οργανισμούς τα στέλνουν στις αρμόδιες διευθύνσεις και εκείνες τα προσαρμόζουν βάζοντας τις περισσότερες φορές σχεδόν απλά το όνομά τους στην πρώτη σελίδα.

Τοπικά βέβαια οι κομματικοί "πουλάνε" το όλο εγχείρημα ως πολιτικό έργο της θητείας τους.

Ακόμη όμως και αυτό το πολύ απλό οι περισσότεροι δεν μπορούν να το κάνουν χωρίς καθυστέρηση καθώς, δεν είναι βέβαια καθυστερημένοι, αλλά πρέπει να κλείσει με τον καλύτερο τρόπο ο κύκλος των διευθετήσεων και ο χορός του χρήματος.

Όταν ορισμένα έργα κυριολεκτικά "εκτελούνται" πραγματική κωμωδία παίζεται καθημερινά σε ορισμένες διευθύνσεις του Δημοσίου όπου κάποιες υπάλληλοι έχουν διακοσμήσει τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές με σεμέν καθώς ήρθαν ουρανοκατέβατοι στο γραφείο τους χωρίς να γνωρίζουν να τους χρησιμοποιούν.

Με τα μάτια μας έχουμε δει να ανοίγει το συρταράκι του CD του υπολογιστή και να τοποθετείται στο άνοιγμα που υπάρχει χάρτινο ποτήρι καφέ καθώς ο υποτιθέμενος χρήστης θεωρούσε ότι αυτή είναι η σκοπιμότητα του εξαρτήματος.

Σε άλλες υπηρεσίες κάθε εργολάβος που αναλάμβανε έργο πληροφορικής περνούσε και τα δικά του καλώδια δικτύου γιατί αυτό προέβλεπε η σύμβαση. Πηγαίνετε στη Νομαρχία Πειραιά του Γιάννη Μίχα να τα δείτε.

Φανταστείτε για παράδειγμα στο σπίτι σας να έχετε τρεις διακόπτες φωτισμού και τρεις πρίζες η μια δίπλα στην άλλη για την ίδια ακριβώς δουλειά.

Υπήρχε ποτέ περίπτωση να γλιτώσετε το ψυχιατρείο;

Ειδικά για τους Ευρωπαίους που διαβάζουν και δεν έχουν πειστεί ακόμη για το Hellenic Chaos (όπως λέμε Greek Statistics) τους πληροφορούμε, έτσι για παράδειγμα, το εξής:

Στην Εθνική Οδό Αθηνών Κορίνθου δημιουργήθηκαν οι σήραγγες της Κακιάς Σκάλας χρονικά λίγο πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Ο ανάδοχος κατά τη διάρκεια του έργου κατασκευής μιας εξ' αυτών διαπίστωσε ότι κάτι τέτοιο, η σήραγγα δηλαδή, δεν ήταν απαραίτητη. Έτσι προχώρησε σε διάνοιξη του δρόμου αφαιρώντας όλο τον όγκο πέτρας που αποτελούσε το τελευταίο τμήμα μιας πλαγιάς του βουνού.

Καθώς όμως θα πληρωνόταν για σήραγγα καλούπωσε και τσιμέντωσε τη στοά - σκελετό της σήραγγας και στη συνέχεια επανέφερε την πλαγιά του βουνού στην αρχική της μορφή.

Η μια δηλαδή σήραγγα στην Κακιά Σκάλα κατασκευάστηκε τεχνητά μόνο και μόνο καθώς κάτι τέτοιο προέβλεπε η σχετική προκήρυξη και η αντίστοιχη σύμβαση.

Κάθε φορά λοιπόν που περνούν οι Ευρωπαίοι από το συγκεκριμένο σημείο ας μάθουν να κάνουν το σταυρό τους αλά Ελληνικά.

ΜΕΡΙΚΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Άρα για τη συντήρηση του κομματικού κράτους:

1. Έκδοση νέου χρήματος. Γιοκ.

2. Εισροές από Ευρωπαϊκή Ένωση. Γιοκ.

Πώς λοιπόν θα συντηρηθεί το σπάταλο και συνεχώς ελλειμματικότερο και παλαβό σύμφωνα με τα παραπάνω κομματικό κράτος καθώς στερεύουν όλο και περισσότερο οι πηγές χρηματοδότησής του;

Μην κάνετε το λάθος να πιστέψετε ότι αυτοί που δωροδοκούν, συντηρούν το διεφθαρμένο κράτος. Στην ουσία αυτοί οι ίδιοι συντηρούνται εξίσου από αυτό καθώς τα δώρα προς τους κομματικούς και διοικητικούς φορείς δεν είναι παρά μέρος των εισπράξεων από το προϊόν της διαφθοράς. Πρόκειται για μαύρη συναλλαγή στην πλάτη των πολλών που οι περισσότεροι έχουν μάθει να ανέχονται και να ελπίζουν ότι ίσως θα έρθει και η δική τους σειρά για να εξυπηρετηθούν κάποια στιγμή στο μέλλον.

Κάτω από αυτή τη λογική και ο ιδιωτικός τομέας είτε έπρεπε να οδηγηθεί στην ασφυξία είτε στην παρανομία. Τα πλαστά και εικονικά τιμολόγια για τις μεγάλες επιχειρήσεις και η κλοπή του ΦΠΑ για τις μικρές αποτελούν προϋπόθεση ύπαρξης και επιβίωσης. Αν επιπλέον επιθυμείς να προοδεύσεις η συναλλαγή με το Δημόσιο ή το λαθρεμπόριο αποτελούν τη μόνη ορθολογική επιλογή.

Αναγκαστικά λοιπόν, σύμφωνα με τη δική τους λογική και εμπειρία, λόγω των αυξανόμενων αναγκών συντήρησης και αναπαραγωγής του πολιτικού συστήματος αλλά και λόγω των υποχρεώσεων από το ευρώ οι κυβερνητικοί κατέφευγαν σε όλο και περισσότερο δανεισμό κυρίως με την έκδοση ομολόγων.

Επιπρόσθετα όμως προσέφυγαν σε ρευστοποίηση δημόσιων περιουσιακών στοιχείων, σε αύξηση των τιμολογίων των ΔΕΚΟ και σε όλο και βαρύτερα φοροεισπρακτικά μέτρα αλλά και σε περίεργες μορφές ρουσφετιού χωρίς άμεσο κόστος όπως τα STAGE, οι αναγκαστικές προσλήψεις ημετέρων σε μεγάλες ιδιωτικές εταιρείες, παραδικαστικά κυκλώματα, νομοθετικές ρυθμίσεις, σκάνδαλα, κλπ.

Από την άλλη μεριά, οι διοικήσεις αναλάμβαναν χρέη για σκοπούς που δεν μπορούσαν να σταθούν παρά σε μυαλό επαρχιώτη πολιτευτή που επιθυμούσε να κάνει την Κοζάνη, Λωζάνη.

Εκτός δηλαδή από αποφάσεις που είχαν κινητήρια δύναμη τη μίζα και τη διαφθορά υπήρχαν και άλλες που πήγαζαν από έμμονες ιδέες και ανικανότητα που τελικά μόνο βάρη κληρονομούσαν στους επόμενους.

Οι παρακρατικοί, όλες αυτές τις γενιές, συντήρησαν στην πιο ακραία της μορφή τη διαδικασία απαραίτητης διαμεσολάβησής τους έτσι ώστε να μην μπορεί ο μέσος πολίτης να απολαμβάνει αυτό που τις περισσότερες φορές δικαιούται.

Άρχισαν όμως να κινούνται τις τελευταίες δεκαετίες όλο και περισσότερο ευρύτερα και συνθετότερα στα όρια του νόμου και της αυθαιρεσίας και για να μην υπάρξουν αντιδράσεις από κόμματα εξουσίας αλλά και τη Δικαιοσύνη δημιουργήθηκε ένα ιδιόμορφο σύστημα βολέματος, τακτοποιήσεων και νομιμοποιήσεων με τη βούλα ακόμη και της νομοθετικής και δικαστικής εξουσίας αλλά και της αυτοδιοίκησης, αυτόνομων φορέων όπως τα Πανεπιστήμια, των (μη) Ανεξάρτητων Αρχών και άλλων οργανισμών και οργάνων πιθανώς αντίθετων χρωματικών αποχρώσεων έτσι ώστε όλοι οι κομματικοί δεξιοί, κεντρώοι και αριστεροί να ωφελούνται ή να προσδοκούν από τη διαφθορά και την αυθαιρεσία με βέβαιη ασφαλώς την ατιμωρησία.

Στην Ελλάδα παραδοσιακά εξάλλου η παρανομία εκλαμβάνει πανηγυρικό χαρακτήρα και αναγγέλλεται ακόμη και δημόσια.

Νομιμοποιήσεις αυθαιρέτων, περαιώσεις εκκρεμών φορολογικών και ασφαλιστικών υποθέσεων, αγροτικές ενισχύσεις δήθεν για καταστροφές, κλπ, αλλά και κλείσιμο των δρόμων, των σχολείων και ... της Βουλής.

Η κατάσταση όμως του παρακρατισμού της πολιτικής δικτατορίας έχει ξεφύγει πλέον σήμερα εντελώς από κάθε όριο έτσι ώστε όποιος έχει και την παραμικρή εξουσία είτε κλητήρας είτε δήμαρχος την ασκεί και τη δοκιμάζει όπως επιθυμεί αφού ούτε εποπτεία ούτε τιμωρία μπορεί να υπάρξει καθώς οι περισσότεροι με δικαίωμα υπογραφής έχουν λερωμένη τη φωλιά τους και είναι γνωστό άλλωστε ότι κόρακας κοράκου μάτι (δε συμφέρει να) βγάζει.

Μόνο όσοι τολμούν να καταγγέλλουν και να αποκαλύπτουν το χάρτινο υπόβαθρο της Δημοκρατίας μας με μεθόδους νόμιμες ή ακόμη και παράνομες βαφτίζονται αντιεξουσιαστές, τρομοκράτες, ακροδεξιοί ή κομμουνιστές και διώκονται όπως όπως.

Ως ξένο σώμα δηλαδή του κορμού της κοινωνίας μας, απόκληροι και γραφικοί επαναστάτες.

Κάποιοι επαναστάτες ωστόσο παίρνουν τα όπλα και αντιμετωπίζονται κατά συνέπεια ως κοινοί εγκληματίες. Στη συνείδηση του απλού πολίτη όμως πιθανώς να αρχίσουν να νομιμοποιούνται.

Υπολογίζοντας το πραγματικό κόστος σε ευρώ των πράξεων των συμπολιτών μας καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι πολύ περισσότερο έβλαψαν όσοι για παράδειγμα τζόγαραν τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων στα τοξικά ομόλογα και το Χρηματιστήριο παρά ίσως ακόμη και αυτός ο Σάββας Ξηρός.

Ποιός όμως φανταζόταν ότι θα έφταναν οι παρακρατικοί να μαγειρεύουν και τα στοιχεία που έστελναν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή;

Εντάξει, τα λόγια και τα έγγραφα του Ελληνικού δημοσίου έχουν τόση αξία όση το πληθωριστικό δεκαχίλιαρο και οι πλαστοί τίτλοι σπουδών χιλιάδων υπαλλήλων και λειτουργών που υπηρετούν νόμιμα στη Ελληνική Δημόσια Διοίκηση.

Η απάτη και η πλαστογραφία είναι το αγαπημένο σπορ που μαθαίνεις με το που πρωτομπαίνεις στην κρατική μηχανή.

Οι κουτόφραγκοι αυτό το ήξεραν ή εν πάση περιπτώσει το υποψιάζονταν. Πολλή σημασία δεν έδιναν βέβαια καθώς λίγο επηρέαζε τις Βρυξέλλες το τι γίνεται στην Ελλάδα που για την Ευρώπη δεν είναι τίποτε άλλο από παραθεριστικός προορισμός, θαλάσσιος και εναέριος διάδρομος και προειδοποιητικό ανάχωμα ενδεχόμενων κινδύνων για την ασφάλεια και σταθερότητα.

Όταν όμως λόγω της χρηματοπιστωτικής αβεβαιότητας και της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης πήραν οι Ευρωπαίοι μέτρα ελέγχου της ρευστότητας του τραπεζικού συστήματος, μέτρα που αφορούσαν και την Ελλάδα ιδιαίτερα λόγω της συμμετοχής μας στην Ευρωζώνη, κλονίστηκε ένα σημαντικό φρούριο στήριξης της πολιτικής μας αδιαφάνειας και διαφθοράς και φανερώθηκε ο πραγματικός κίνδυνος να κλονιστεί η παγκόσμια εμπιστοσύνη στο Ευρωπαϊκό νόμισμα εξαιτίας μιας ιογενούς μορφής δυσπιστίας και ανασφάλειας.

Στην Ελλάδα επίσης ράγισε, χωρίς ακόμη να φαίνεται, ο σημαντικότερος ίσως κρίκος της αλυσίδας στήριξης του πολιτικού συστήματος που είναι η διαπλοκή κράτους και τραπεζών.


ΤΕΛΙΚΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Άρα η αναθεώρηση των στοιχείων που αφορούν το έλλειμμα και το χρέος δεν έγινε οικειοθελώς επειδή αποφάσισαν ξαφνικά οι πολιτικοί να μετανοήσουν και να μας πουν την αλήθεια αλλά διότι τα όλο και πιο αναλυτικά στοιχεία που ζητούνται από την Τράπεζα της Ελλάδος, που διασταυρώνονται με στοιχεία που ζητούνται κατευθείαν από τα υπουργεία, δεν μπορούν να δικαιολογήσουν περαιτέρω τα ψέματα ούτε του Ελληνικού Κράτους ούτε και των τραπεζών.

Τον επόμενο χρόνο λοιπόν θα έχουμε και την αποκάλυψη και αποδοχή της απάτης όσον αφορά την πραγματική παρούσα θέση και οικονομική κατάσταση των μεγαλύτερων παραδοσιακών Ελληνικών τραπεζών με αριθμούς που αν δημοσιοποιηθούν πλήρως θα πάρουν διαστάσεις τσουνάμι.

Σχετικά με τις κινήσεις του πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου για τα λεγόμενα σκληρά μέτρα και τις συναντήσεις για την καταπολέμηση της διαφθοράς αυτά δεν έχουν κανένα άλλο σκοπό από το να κερδιθεί χρόνος και ανοχή ειδικά των ξένων ώστε έτσι να καλυφθούν οι μαύρες τρύπες με περισσότερο δανεισμό και με ελπίδα όπως στο μεταξύ αναστραφεί η παγκόσμια οικονομική κατάσταση προς το θετικότερο.


* Φωτογραφία Financial Times (11.12.2009)

Τι γίνεται με το λιμάνι;

Άκρα του τάφου σιωπή σχετικά με το θέμα του λιμανιού και την COSCO στον Πειραιά.

Τρεις νέες γερανογέφυρες έχουν ήδη στηθεί αν και δεν έχουν καταφέρει ακόμη να λειτουργήσουν στον προβλήτα Ι του Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων (ΣΕΜΠΟ).

Αλλά πέρα από αυτό κανένα άλλο νέο. Ούτε επίσημα, ούτε ανεπίσημα αν και όπως έχει ακουστεί κατέφθασε από το εξωτερικό αντιπροσωπεία Κινέζων οι οποίοι είχαν επαφές και με το νέο διευθύνοντα σύμβουλο του ΟΛΠ και πρώην ΥΕΝ Γιώργο Ανωμερίτη.

Οι Κινέζοι έχουν ορίσει, όπως λέγεται από το ράδιο αρβύλα του λιμανιού, την εταιρεία "Price Waterhouse Coopers" να τους εκπροσωπεί στις διαβουλεύσεις και συζητήσεις σχετικά με το ΣΕΜΠΟ, που κατά τύχη είναι ο γνωστός οίκος ορκωτών λογιστών και συμβούλων στον οποίο διευθυντής Εσωτερικού Ελέγχου και Διαχείρισης Κινδύνων ήταν ο για μια μέρα Ειδικός Γραμματέας ΔΕΚΟ, γνωστός ανά το πανελλήνιο σήμερα λόγω της αποπομπής του από τον υπουργό Οικονομικών Γιώργο Παπακωνσταντίνου, Ανδρέας Κουτούπης.

Τα δύο θέματα ασφαλώς και δεν μπορεί να έχουν σχέση.

Ιδιαίτερα ικανοποιημένος πάντως πρέπει να είναι ο Α' Αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Υπαλλήλων Λιμένων Ελλάδος, Στράτος Μπαλαμπανίδης συνδικαλιζόμενος κάτω από την ομπρέλα της Πανελλήνιας Αγωνιστικής Συνδικαλιστικής Κίνησης - ΠΑΣΚ (ΠΑΣΟΚ) ο οποίος, αφού έλαβε 260 σταυρούς στις σχετικές εκλογές της περασμένης Πέμπτης, θα διατηρήσει τη θέση του ως εκπρόσωπος των εργαζομένων στο Διοικητικό Συμβούλιο του ΟΛΠ.

Μια λεπτομέρεια που ξεχνάμε.

Ότι δηλαδή στο Διοικητικό Συμβούλιο των περισσοτέρων ΔΕΚΟ βρίσκονται εκπρόσωποι των εργαζομένων που συμβάλλουν οι περισσότεροι στη διαδικασία ιδιωτικοποίησης των οργανισμών αυτών με τα οφέλη που καρπώνονται αρχικά οι υπεράριθμοι εργαζόμενοι.

Στο Διοικητικό Συμβούλιο του ΟΛΠ συμμετέχει και ο Δήμαρχος Πειραιά Παναγιώτης Φασούλας αλλά και ο πρόεδρος των λιμενεργατών Γιώργος Νουχουτίδης.

Όταν όμως πάει να λειτουργήσει ο ανταγωνισμός και σε επίπεδο μισθοδοσίας τότε γίνεται επανάσταση συντεχνιών.

Καλός ο δημόσιος τομέας καλός και ο ιδιωτικός αρκεί να τα "κονομήσουμε" όπως περίπου έγραψε διαδικτυακά και ένας πρώην Ειδικός Γραμματέας.

Κάπως έτσι ησυχάζουν τα πράγματα. Με διατήρηση των προνομίων ανεξάρτητα του ιδιοκτησιακού χαρακτήρα του φορέα ή με έκτακτη προεξόφληση των παροχών και αποζημίωση σε βάρος της κοινωνίας για τα μελλοντικά χαμένα με διευθετήσεις εθελούσιας εξόδου.

Λες και χρωστάμε ειδικά σε μερικούς, τους ίδιους και τους ίδιους που φορούν πάντα τις κομματικές φανέλες.

Η σιωπή που επικρατεί σήμερα στο λιμάνι δεν σημαίνει ότι θα υπάρχει μόνιμη μπονάτσα και αυτό θα φανεί μετά τα Χριστούγεννα ίσως και πριν το νέο χρόνο αφού το θέμα αλλάζει χέρια και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Για να μην ξεχνάμε όμως τους συσχετισμούς που επικρατούν στο λιμάνι καλό είναι να θυμηθούμε ένα περσινό άρθρο του Γιώργου Σκορδίλη στο Βήμα της Κυριακής 27.1.2008.

Δεν ξεχνάμε ποτέ βέβαια ότι όλα γίνονται για έναν και μόνο λόγο.

Για τα λεφτά.


Ο διαγωνισμός για τα τέρμιναλ διχάζει το λιμάνι

* Υπουργός, νομάρχης, δήμαρχος και συνδικαλιστές ερίζουν, με φόντο την παραχώρηση της διαχείρισης του κοντέινερ τέρμιναλ σε ιδιώτες, για τον έλεγχο του λιμένος Πειραιώς

Γ. Σ. ΣΚΟΡΔΙΛΗΣ | Αθήνα - Κυριακή 27 Ιανουαρίου 2008

Στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων εστάλη αργά το μεσημέρι της περασμένης Παρασκευής από τον Οργανισμό Λιμένος Πειραιώς η προκήρυξη του διεθνούς διαγωνισμού για την παραχώρηση της διαχείρισης του κοντέινερ τέρμιναλ του λιμένος.

Ο χρόνος των 52 ημερών ωστόσο θα αρχίσει να μετρά αντίστροφα από τη στιγμή κατά την οποία ο ίδιος διαγωνισμός δημοσιευθεί τουλάχιστον σε δύο ελληνικές εφημερίδες. Παραμένει αδιευκρίνιστο ωστόσο το αν μαζί με την προκήρυξη για τον Πειραιά στάλθηκε στις Βρυξέλλες και η προκήρυξη για το κοντέινερ τέρμιναλ της Θεσσαλονίκης.

Σε κάθε περίπτωση εισήλθαμε πλέον στο τελικό στάδιο των δύο διαγωνισμών μέσα από τους οποίους θα προκύψει η εταιρεία ή το σχήμα εκείνο που θα αναλάβει τη διαχείριση των δύο τέρμιναλ για τα επόμενα τουλάχιστον 35 χρόνια και, καθώς τα κριτήρια παραχώρησης είναι καθαρά ποσοστικά, νικητής θα είναι εκείνος που θα προσφέρει το υψηλότερο δυνατό τίμημα, τόσο σε εφάπαξ καταβολή όσο και σε ετήσια βάση.

Την ίδια ώρα οι κινητοποιήσεις των εργαζομένων συνεχίζονται και στον Πειραιά και στη Θεσσαλονίκη, είτε με 48ωρες απεργίες είτε με αποχή από την υπερωριακή εργασία, καθώς οι εργαζόμενοι εμφανίζονται να αντιδρούν στη διαδικασία της παραχώρησης ζητώντας, όπως αναφέρουν οι συνδικαλιστές που τους εκπροσωπούν, να παραμείνουν τα δύο τέρμιναλ υπό κρατικό έλεγχο.

Αυτή τη φορά ωστόσο από πολλούς παρατηρητές της λιμενικής αγοράς διατυπώνεται το ερώτημα του κατά πόσον οι συνδικαλιστές όντως καλύπτουν με αυτά που υποστηρίζουν τους εργαζομένους.

Η προφανής απάντηση είναι ότι από τη στιγμή κατά την οποία οι εργαζόμενοι μετέχουν μαζικά στις κινητοποιήσεις αυτό σημαίνει αυτόματα ότι οι θέσεις που διατυπώνουν τα συνδικαλιστικά όργανά τους είναι προς τη σωστή κατεύθυνση.

Θα πρέπει όμως να επισημανθούν, αναφέρουν οι ίδιες πηγές, δύο σημεία, τα οποία εκτιμούν ότι πρέπει να καταγραφούν.

Το πρώτο αφορά το γεγονός ότι ολοένα και μεγαλύτερος αριθμός εργαζομένων αναζητεί αξιόπιστη πληροφόρηση αναφορικά με το πακέτο των παροχών που έχει προτείνει ο υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας κ. Γιώργος Βουλγαράκης.

Οι πηγές του «Βήματος» υποστηρίζουν ότι, όταν το υπουργείο καταθέσει προς έγκριση τις αποφάσεις εκείνες που αφορούν την υλοποίηση του πακέτου των παροχών, τότε θα υπάρξει διάσπαση στο απεργιακό μέτωπο.

* Η ηγετική εμφάνιση

Το δεύτερο αφορά το ότι ένας ιδιαίτερα μεγάλος αριθμός εργαζομένων φέρεται να έχει ενοχληθεί σφόδρα αφενός από την «ηγετική» εμφάνιση του νομάρχη Πειραιώς κ. Γιάννη Μίχα στις κινητοποιήσεις και αφετέρου με συγκεκριμένους συνδικαλιστές οι οποίοι, όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν, όχι μόνο επιτρέπουν αλλά και ενισχύουν αυτή την ηγετική εμφάνιση του κ. Μίχα.

Πολλοί εργαζόμενοι εκτιμούν ότι οι κινήσεις Μίχα είναι σχεδιασμένες με προσοχή και αποσκοπούν στο να του προσδώσουν τον τίτλο του πειραιάρχη εν όψει των εσωκομματικών εξελίξεων στο ΠαΣοΚ. Οι κινήσεις αυτές γίνονται με φόντο τις κινητοποιήσεις στο λιμάνι.

Αυτό που φαίνεται να έχει προκαλέσει τις αντιδράσεις απέναντι στο πρόσωπο του νομάρχη και των συνδικαλιστών εκείνων που μετέχουν στην επιλογή αυτή είναι το γεγονός ότι ο κ. Μίχας, ο οποίος υπήρξε επί σειρά ετών μέλος των διοικήσεων του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς, εκπροσωπώντας το Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο Πειραιά, του οποίου υπήρξε πρόεδρος, ψήφισε πολλές φορές υπέρ της λήψης μέτρων και πολιτικών που έφεραν το λιμάνι στην κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα.

Αναφέρουν, π.χ., ότι ο κ. Μίχας ψήφισε υπέρ της μετατροπής του λιμανιού σε ανώνυμη εταιρεία με σκοπό να εισέλθει ο ΟΛΠ στο Χρηματιστήριο Αθηνών εγκρίνοντας ένα νέο καταστατικό λειτουργίας, άρθρα του οποίου προέβλεπαν ότι είναι νόμιμη η παραχώρηση δραστηριοτήτων του λιμανιού σε ιδιώτες.

Στο πλαίσιο αυτό άλλωστε ψήφισε υπέρ και της παραχώρησης χώρων του Οργανισμού σε ανώνυμη εταιρεία για την κατασκευή και τη διαχείριση υπόγειου χώρου στάθμευσης οχημάτων.

* Η ομάδα Μίχα στο λιμάνι

Οι ίδιες πηγές υποστηρίζουν ότι ο κ. Μίχας, προκειμένου να αναδειχθεί σε... φυσιογνωμία των κινητοποιήσεων, όχι μόνο διατυπώνει θέσεις και απόψεις τις οποίες κατά το παρελθόν είχε υπερψηφίσει αλλά και έχει ζητήσει από συγκεκριμένους συνδικαλιστές του λιμανιού να τον συνδράμουν στην προσπάθειά του αυτή, δεδομένου ότι τα συμφέροντά τους συμπίπτουν.

Η σύμπτωση των συμφερόντων της ομάδας αυτής εκκινεί από το ότι ουδείς εξ αυτών των συνδικαλιστών επιθυμεί να δει αλλαγές και μεταβολές στην παρούσα κατάσταση όπως αυτή έχει διαμορφωθεί στη διάρκεια των τελευταίων ετών στο πρώτο λιμάνι της χώρας.

Στην ομάδα αυτή ανήκουν οι κκ. Στράτος Μπαλαμπανίδης, ο οποίος μετέχει και στη διοίκηση του ΟΛΠ ως εκπρόσωπος των υπαλλήλων, Γιώργος Νουχουτίδης, μέλος του ΔΣ ως εκπρόσωπος των λιμενεργατών, και Πέτρος Κυριακού, εκπρόσωπος της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής.

Ο κ. Κυριακού μάλιστα είναι και αυτός ο οποίος αντικατέστησε τον κ. Μίχα στη θέση του προέδρου του Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου Πειραιά όταν ο τελευταίος εξελέγη νομάρχης.

Αυτό ωστόσο που προξενεί εντύπωση είναι ότι στην ομάδα αυτή μετέχουν και άλλοι συνδικαλιστές του λιμανιού οι οποίοι κατάγονται από άλλους πολιτικούς χώρους και όχι από το ΠαΣοΚ. Συγκεκριμένα υπάρχουν μέλη της ΔΑΚΕ του λιμανιού που εμφανίζεται να συντάσσονται με την παραπάνω ομάδα.

Οπως επίσης εντύπωση προκαλεί και το γεγονός ότι ο κ. Γιώργος Γεωργακόπουλος, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Μονίμων Υπαλλήλων Λιμένων Ελλάδας (ΟΜΥΛΕ), φαίνεται να μην ανήκει στην ομάδα αυτή.

* Οι τρεις σωματοφύλακες

Οι κκ. Μπαλαμπανίδης, Νουχουτίδης και Κυριακού έχουν αναδειχθεί στους τρεις σωματοφύλακες του κ. Μίχα συμμετέχοντας ενεργά στην πορεία του προς την ανάδειξή του ως πειραιάρχη του ΠαΣοΚ.

Για τον λόγο αυτόν άλλωστε και στη διάρκεια των τελευταίων ημερών η ατζέντα των διεκδικήσεων των εργαζομένων άλλαξε άρδην. Μέχρι πρότινος οι εργαζόμενοι διεκδικούσαν τα κεκτημένα τους και ζητούσαν διασφάλιση των θέσεων εργασίας.

Σήμερα οι παραπάνω συνδικαλιστές έχουν μια νέα ατζέντα η οποία είναι καθαρά πολιτική και αφορά τη μορφή του λιμανιού αλλά και τον τρόπο διοίκησής του.

Αν ανατρέξει κανείς στις χρονικές τοποθετήσεις, θα διαπιστώσει ότι πρώτος τέτοια θέματα έθεσε ο νομάρχης Πειραιώς. Μετά οι παραπάνω συνδικαλιστές ευθυγραμμίστηκαν με τις θέσεις αυτές, τις οποίες και προβάλλουν ως σήμερα.

* Το κατεστημένο του λιμανιού

Οπως επισημαίνουν οι ίδιες πηγές, η ομάδα Μίχα έχει καταλήξει στο συμπέρασμα πως, εφόσον περάσει η γραμμή της στο λιμάνι, ο μεν κ. νομάρχης θα έχει αποκτήσει τον τίτλο του πειραιάρχη αφού ηγήθηκε μιας πετυχημένης κινητοποίησης, οι δε παραπάνω συνδικαλιστές θα έχουν διασφαλίσει την υπάρχουσα κατάσταση και θα έχουν ενισχύσει ταυτόχρονα τη διαπραγματευτική τους ικανότητα τόσο έναντι των εργαζομένων όσο και έναντι της διοίκησης.

Στο σημείο αυτό θα πρέπει να σημειωθεί ότι η διοίκηση του λιμανιού και συγκεκριμένα ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΛΠ κ. Νίκος Αναστασόπουλος αποφεύγει να συγκρουστεί με τους συνδικαλιστές του ΠαΣοΚ. Ολα δείχνουν ότι δεν επιθυμεί τη σύγκρουση διότι η ηρεμία του διασφαλίζει μια καλή λειτουργία στο λιμάνι, πράγμα που μεταφράζεται σε καλές αποδόσεις και συνεπώς σε καλά οικονομικά αποτελέσματα.

Αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι ότι οι κκ. Μπαλαμπανίδης, Νουχουτίδης και Κυριακού, ενίοτε ενισχυμένοι και από άλλους συνδικαλιστές του λιμανιού, συγκροτούν σήμερα το πραγματικό κατεστημένο του ΟΛΠ και το μήνυμα που διαχέεται ένθεν και ένθεν είναι πως όλοι, υπουργεία, διοικήσεις, χρήστες, εργαζόμενοι, οφείλουν να τα έχουν καλά μαζί τους για να έχουν το κεφάλι τους ήσυχο.

* Ο Παναγιώτης Φασούλας

Ο δήμαρχος Πειραιά κ. Παναγιώτης Φασούλας εμφανίζεται ως ο έτερος πόλος του ΠαΣοΚ στον Πειραιά που επιθυμεί να αναδειχθεί πειραιάρχης διεκδικώντας ανοιχτά την πρωτοκαθεδρία από τον κ. Μίχα.

Ο κ. Φασούλας μετείχε δυναμικά στις πρόσφατες κινητοποιήσεις των εργαζομένων στο λιμάνι, ενώ στενοί συνεργάτες του εκφράζουν την εκτίμηση ότι ο κ. Μίχας έχει αυτονομηθεί πλήρως σε σχέση με το επίσημο ΠαΣοΚ καθώς οι θέσεις που διατυπώνει απέχουν από την επίσημη θέση του κόμματος για τη λιμενική πολιτική της κυβέρνησης.

Οπως αναφέρουν, «ουδείς τολμά μέσα στο ΠαΣοΚ να τα βάλει με τον κ. Μίχα ή έστω να τον ενημερώσει για τις απόψεις του κόμματος για το θέμα και έτσι τον έχουν αφήσει ελεύθερο να χαράσσει μόνος του την πολιτική του ΠαΣοΚ για τα λιμάνια κατά το δοκούν και όπως τον βολεύει».

Ο κ. Φασούλας, από την πλευρά του, δεν φαίνεται να διαθέτει δική του ομάδα μέσα στο λιμάνι, κάτι που κατά κύριο λόγο οφείλεται στο γεγονός ότι για τη δημιουργία τέτοιων ομάδων δύο παράγοντες παίζουν καθοριστικό ρόλο: πρώτον, η εντοπιότητα και, δεύτερον, οι πολυετείς σχέσεις που έχουν αναπτυχθεί μεταξύ των μετεχόντων στις ομάδες αυτές.

Είναι παρών πάντως σε όλες τις εξελίξεις γύρω από το λιμάνι του Πειραιά και ως τώρα η παρουσία του έχει απαγορεύσει στον κ. Μίχα να πειστεί ότι το θέμα έχει τελειώσει και είναι αυτός ο ένας και μοναδικός εκφραστής του ΠαΣοΚ στην πόλη.

Οι συσχετισμοί στη Θεσσαλονίκη

Υπέρ της παραχώρησης του κοντέινερ τέρμιναλ της Θεσσαλονίκης ετάχθη ο δήμαρχος της πόλης κ. Βασίλης Παπαγεωργόπουλος. Μια θέση με την οποία δήλωσε ότι συμφωνεί και το μέλος του δημοτικού συμβουλίου της συμπρωτεύουσας κ. Γιάννης Μπουτάρης, ο οποίος ωστόσο διευκρίνισε ότι τάσσεται κατά της εμφάνισης μονοπωλιακών φαινομένων.

«Είναι απλώς μια παραχώρηση η οποία θα οδηγήσει στην ανάπτυξη του λιμανιού» είπε ο κ. Παπαγεωργόπουλος, ενώ οι επικεφαλής των παρατάξεων του ΠαΣοΚ κυρία Χρύσα Αράπογλου, του ΚΚΕ κ. Αγάπιος Σαχίνης και του ΣΥΝ κ. Τριαντάφυλλος Μηταφίδης εξέφρασαν την αντίθεσή τους στην υπογραφή της σύμβασης παραχώρησης.

Στη συνεδρίαση παρέστησαν εκπρόσωποι των εργαζομένων στο λιμάνι οι οποίοι πήραν τον λόγο, εξήγησαν για ποιους λόγους διαφωνούν με την παραχώρηση του ΣΕΜΠΟ σε ιδιώτες και παρουσίασαν τις δικές τους προτάσεις για το πώς μπορεί να αναπτυχθεί το λιμάνι χωρίς αυτή την παραχώρηση.

http://www.tovima.gr/

Καλά Χριστούγεννα από το Jamendo

Ο μουσικός διαδικτυακός χώρος Jamendo προσφέρει εντελώς δωρεάν στους επισκέπτες του για τα Χριστούγεννα μια συλλογή από μουσική και τραγούδια που δεν γίνεται να μη σας αρέσουν.

Για περισσότερες πληροφορίες:

http://www.jamendo.com/

Σύνδεση για απευθείας μεταφόρτωση της συλλογής:

http://download24.jamendo.com/

ΔΕΚΟ γιοκ

Αυτό είπε τελικά η Κυβέρνηση στο νεοδιορισμένο Ειδικό Γραμματέα ΔΕΚΟ Ανδρέα Κουτούπη μετά από πιέσεις πολλών στελεχών του ΠΑΣΟΚ και δημοσιεύσεις στα ΜΜΕ.

Ο Ανδρέας Κουτούπης είχε επιλεγεί από τον υπουργό Οικονομικών Γιώργο Παπακωνσταντίνου για τη θέση αυτή μέσα από τη γνωστή διαδικασία ανοικτής στελέχωσης μέσω διαδικτύου.

Ο κος Κουτούπης όμως ήταν ενεργό μέλος της διαδικτυακής κοινότητας αλλά επίσης και μέλος της ΝΔ με τις ομάδες της οποίας είχε θέσει και υποψηφιότητα στο Οικονομικό Επιμελητήριο.

Αυτό όμως που ενόχλησε ακόμη περισσότερο ήταν οι αναφορές στο ΠΑΣΟΚ και τους ψηφοφόρους του με απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς και οι γενικεύσεις και οι αποκλεισμοί τύπου φανατικού οπαδού ποδοσφαιρικής ομάδας που πραγματικά ξενίζουν όταν προέρχονται από άνθρωπο με περγαμηνές πάνω από το μέσο πολίτη.

Καταρχήν η υπόθεση αποτελεί μια επιβεβαίωση της ποιότητας και του ήθους του προσώπου του υπουργού Γιώργου Παπακωνσταντίνου ωστόσο η αποπομπή του Ανδρέα Κουτούπη έγινε κάπως άκομψα σχεδόν λαϊκίστικα.

Θα μπορούσε να ζητηθεί στον Ειδικό Γραμματέα απλά να παραιτηθεί αφού το μόνο που θα μπορούσε να επικαλεστεί κάποιος είναι ο κλονισμός της εμπιστοσύνης ειδικά του υπουργού αλλά και γενικότερα της Κυβέρνησης στο πρόσωπο του κου Κουτούπη.

Αντ' αυτού εκδόθηκε μια μακροσκελής ανακοίνωση που δημοσιεύτηκε από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Γιώργο Πεταλωτή που συμπληρώθηκε με σχόλια που αυτοεπαινούν την Κυβέρνηση, κάτι που έχουμε συνηθίσει να το κάνουν όσοι έχουν γένια.

Αλλά για το μέχρι πριν λίγο Ειδικό Γραμματέα τι να πει κάποιος;

Έχει φυσικά το δικαίωμα να είναι ενεργός πολίτης, να κρίνει, να υπερβάλει, ακόμη και να παρεκτρέπεται κάποιες φορές αφού αυτός είναι ο Μεσογειακός χαρακτήρας μας και αυτός είναι και ένας από τους πολλούς τρόπους να περπατάει η πολιτική σε αυτή τη χώρα.

"Σφουγγάρι".

Το να μην ενημερώνεις όμως πλήρως τον προϊστάμενό σου υπουργό ή ακόμη καλύτερα την κοινή γνώμη για το ποια είναι η θέση σου που προσδιορίζεται και από το παρελθόν σου είναι βαρύ αμάρτημα.

Ίσως το βαρύτερο.

Δεν μπορεί να λειτουργήσει η κοινωνία χωρίς εμπιστοσύνη.

Κάποτε οι συμφωνίες ήταν συμβόλαια απλά με μια χειραψία. Και σκοτωμοί ή αυτοκτονίες δεν ήταν σπάνιοι όταν κάποιος έχανε την τιμή του, δηλαδή την εμπιστοσύνη των άλλων.

Σήμερα φαίνεται ότι όλα έχουν γίνει ρευστά, νερό που παίρνει τη μορφή του δοχείου που το βάζεις.




* Αθήνα, 1 Δεκεμβρίου 2009

ΑΝΑΚΛΗΣΗ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΟΡΙΣΜΟΥ ΕΙΔΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ

Η Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ επέλεξε να στελεχώσει τις θέσεις ευθύνης στις Γενικές και Ειδικές Γραμματείες των Υπουργείων μέσα από ανοιχτές διαδικασίες, απευθυνόμενη στο σύνολο των Ελλήνων πολιτών, που επιθυμούν να συμβάλουν στην υλοποίηση των στόχων της. Χωρίς αποκλεισμούς, με απολύτως αντικειμενικά κριτήρια.

Ο κ. Ανδρέας Κουτούπης, συμμετείχε με δική του πρωτοβουλία στην ανοικτή διαδικασία επιλογής στελεχών με την κατάθεση του βιογραφικού του σημειώματος.

Το βιογραφικό του κρίθηκε αντικειμενικά και αξιοκρατικά ως αξιόλογο και για το λόγο αυτό ο Υπουργός Οικονομικών, Γιώργος Παπακωνσταντίνου -ο οποίος δεν τον γνώριζε προσωπικώς- τον κάλεσε δύο φορές σε συνέντευξη.

Στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας επελέγη για τη θέση του Ειδικού Γραμματέα ΔΕΚΟ.

Δυστυχώς όμως, όπως αποδείχθηκε εκ των υστέρων από τα στοιχεία που περιήλθαν σε γνώση της κυβέρνησης, ο κ. Κουτούπης έχει έως και το πρόσφατο παρελθόν εκφραστεί συνεχώς και επωνύμως μέσω του διαδικτύου με χυδαίους, υβριστικούς και ακραίους χαρακτηρισμούς για την Κυβέρνηση την οποία ζήτησε να υπηρετήσει από θέση ευθύνης.

Οι προσωπικές του στοχεύσεις, όπως αυτές προκύπτουν από τις δημόσιες τοποθετήσεις του, βρίσκονται σε πλήρη απόκλιση από τις αρχές και τις αξίες του ΠΑΣΟΚ.

Η στάση αυτή αποδεικνύει πως, ανεξάρτητα των τυπικών του προσόντων, ο κ. Κουτούπης όχι μόνο στερείται των στοιχείων της εμπιστοσύνης και του ήθους που είναι απαραίτητα για να υπηρετεί Έλληνας πολίτης σε δημόσια θέση αλλά είναι επίσης, έκθετος και υπόλογος.

Για το λόγο αυτό δεν μπορεί να αναλάβει αυτή ή άλλη δημόσια θέση.

Ο τρόπος επιλογής που ακολουθεί η Κυβέρνηση, αποδεικνύει ότι, τηρούνται όλα τα κριτήρια της αντικειμενικότητας και της αξιοκρατίας, χωρίς να ληφθούν υπόψη κομματικές ή άλλες σκοπιμότητες.

Το σημαντικότερο προσόν που θέτει ως απαρέγκλιτη προϋπόθεση η παρούσα Κυβέρνηση, για την ανάληψη δημόσιας θέσης από οποιονδήποτε συμπολίτη μας, είναι το ήθος, η αξιοπρέπεια και ο σεβασμός της εντολής του Ελληνικού λαού.

Η Κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να προχωρήσει στην ανοικτή διαδικασία επιλογής στελεχών για τις θέσεις κρατικής ευθύνης, χωρίς καμία έκπτωση στα στοιχεία της αξιοσύνης και του ήθους που είναι απαραίτητα για δημόσιους λειτουργούς.

Επιστολή υπουργού Οικονομικών προς τον Αρχιεπίσκοπο

Δημοσιεύτηκε στο διαδικτυακό χώρο της Εκκλησίας της Ελλάδος η επιστολή του υπουργού οικονομικών Γιώργου Παπακωνσταντίνου προς τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμο με την οποία καλείται η Εκκλησία σε διάλογο όσον αφορά τη φορολόγηση της Εκκλησιαστικής περιουσίας.

Στην επιστολή ζητείται ο ορισμός εκπροσώπων που θα συμμετάσχουν στις συνομιλίες στο πλαίσιο διμερούς επιτροπής που θα συσταθεί για το σκοπό αυτό.

Ποιό θα είναι το αντικείμενο του διαλόγου δεν έχει διευκρινισθεί αλλά ούτε και αν ένας τέτοιος διάλογος έχει νόημα αφού έχει αποφασιστεί ήδη από την Κυβέρνηση τόσο η φορολόγηση ως τετελεσμένη απόφαση όσο και το ακριβές ποσοστό της.

Δίχως άλλο οι συνομιλίες θα περιστραφούν στο ποιά είναι τελικά η Εκκλησιαστική περιουσία και πως αυτή μπορεί να αποτιμηθεί αφού η όλη κατάσταση σχετικά με το θέμα αυτό είναι πολύ νεφελώδης έως ομιχλώδης.

Όπως μαθαίνουμε τα τελευταία χρόνια Εκκλησιαστικοί παράγοντες έχουν προχωρήσει σε διάφορες πράξεις με τις οποίες έχουν αλλάξει χέρια ακίνητα που ήταν μεν μέρος της Εκκλησιαστικής περιουσίας ωστόσο είτε καθώς οι ιδιοκτησίες αυτές δεν ήταν άμεσα εκμεταλλεύσιμες είτε διότι οι τίτλοι ήταν παλαιοί και αμφισβητήσιμοι, είτε για άλλο λόγο θεωρήθηκε ότι έπρεπε να ρευστοποιηθούν.

Μένει να δούμε αν οι τόνοι θα ανέβουν μεταξύ Εκκλησίας και Πολιτείας καθώς όλο και περισσότερα ζητήματα που αμφισβητούν τις εκατέρωθεν αρμοδιότητες ανασύρονται σκόπιμα και άσκοπα.

Ρομάνο Πρόντι: Η Ευρώπη δεν μπορεί να γίνει μουσείο

[Άρθρο του Ρομάνο Πρόντι στον Αγγελιοφόρο (Il Messaggero) 15.11.2009]

Κατά τη διάρκεια ενός από τα πολλά συνέδρια σχετικά με την ευρωπαϊκή κρίση, ένιωσα ξαφνικά να διερωτώμαι κατά πόσο η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μουσείο ή εργαστήριο. Μια ερώτηση στεγνή, έξυπνη στην οποία θα προσπαθήσω να δώσω μια απάντηση σαφή και χρήσιμη.

Εάν κοιτάξουμε στο παρελθόν, η Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν το μεγαλύτερο πολιτικό εργαστήριο της σύγχρονης ιστορίας: Από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα στην Κοινή Αγορά μέχρι τη διεύρυνση και τη δημιουργία του ευρώ, η Ευρώπη βρίσκεται στο προσκήνιο του μετασχηματισμού του σύγχρονου κράτους μέσα από τις αρχές της διεθνούς συνεργασίας και μέσα από τη σταδιακή αλλαγή της έννοιας της εθνικής κυριαρχίας.

Όλα αυτά είναι χωρίς προηγούμενο στην Ιστορία και μας έδωσαν τη δυνατότητα να απολαύσουμε μια περίοδο ειρήνης και ευημερίας επίσης άνευ προηγουμένου.

Δεν είναι τυχαίο ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καταστεί πρωτοπόρος στον κόσμο όσον αφορά το εισόδημα και επίσης ο μεγαλύτερος εξαγωγέας στον κόσμο.

Μαζί με τη διεύρυνση και το ευρώ όλοι οι ηγέτες της ΕΕ και η Επιτροπή είχαν αποφασίσει να οικοδομήσουμε έναν πραγματικό συνταγματικό χάρτη για την εδραίωση των σχέσεων συνεργασίας μεταξύ των χωρών ώστε να καταστεί αμετάκλητη η διαδικασία της ενοποίησης της ηπείρου.

Στο σημείο αυτό ξεκίνησε ο μεγάλος φόβος για το νέο.

Εξαιτίας του φόβου της αλλαγής και της αντιμετώπισης όλων των ανησυχιών των ψηφοφόρων για τα φαινόμενα της μετανάστευσης και για τις αναγκαίες αλλαγές στα πρότυπα της ζωής και σε συνδυασμό με τα αρνητικά αποτελέσματα του δημοψηφίσματος, οι ηγέτες των περισσοτέρων χωρών της ΕΕ έχουν αρχίσει να επιβραδύνουν την τελική πορεία με επίδραση σε όλους.

Έχουν προκαλέσει το κλείσιμο του εργαστηρίου.

Ως συμβιβασμός που φτάσαμε με μεγάλη δυσκολία υπογράφηκε η Συνθήκη της Λισαβόνας αν και αυτή τραυματισμένη από το δημοψήφισμα στην Ιρλανδία και στη συνέχεια με δυσκολία επιτεύχθηκε με την επανάληψη του δημοψηφίσματος και την υπογραφή του Προέδρου της Δημοκρατίας της Τσεχίας.

Δεν αποτελεί έκπληξη λοιπόν αν στη διαχείριση της οικονομικής κρίσης κάθε χώρα πήρε το δρόμο της, αυξάνοντας μαζικά τις δημόσιες δαπάνες, εφαρμόζοντας μια συγκεκριμένη δημοσιονομική πολιτική και όλες προσπαθούν να βοηθήσουν την εγχώρια βιομηχανία εις βάρος των άλλων.

Έτσι, δεν αποτελεί ακόμη έκπληξη η διαπίστωση ότι, ενώ η Ασία έχει εξέλθει από την κρίση και οι Ηνωμένες Πολιτείες δείχνουν κάποια ένδειξη ζωτικότητας, η Ευρώπη είναι ικανοποιημένη με το γεγονός ότι η ύφεση δεν είναι τόσο ραγδαία όπως τους τελευταίους μήνες και υπάρχει κάποια αβέβαιη αχτίδα ανάκαμψης.

Εν συντομία, το ευρωπαϊκό εργαστήριο σταδιακά μετατράπηκε σε μουσείο με όμορφα έργα τέχνης αλλά και όλα τα σχετικά με το παρελθόν.

Απολαμβάνουμε τους καρπούς της μεγάλης ενοποιημένης αγοράς, αισθανόμαστε προστατευμένοι κάτω από τη γενική ομπρέλα του ευρώ, αλλά δεν έχουμε το θάρρος να ανοίξουμε εκ νέου το εργαστήριο με νέα ερευνητικά προγράμματα.

Ωστόσο, είναι καιρός να το πράξουμε, επειδή, αντίθετα με ό,τι συμβαίνει στον υπόλοιπο κόσμο, ο κίνδυνος να γίνει άνευ σημασίας για το μέλλον της παγκόσμιας πολιτικής και οικονομίας είναι πολύ υψηλός.

Γι' αυτό προσπαθούμε να αποφευχθεί ο κίνδυνος αυτός, που αρχίζει από τις επόμενες ημέρες, κάνοντας χρήση του περιορισμένου χώρου που η Συνθήκη της Λισαβόνας μας δίνει.

Παρά το γεγονός ότι ένας συμβιβασμός στην ποιότητα προβλέπει το διορισμό του προέδρου της Ένωσης όχι πλέον για έξι μήνες, αλλά για μια ανανεώσιμη περίοδο δύο ετών και έξι μηνών.

Και προβλέπει επίσης παράλληλα την παρουσία ενός υπουργού Εξωτερικών της Ένωσης ο οποίος είναι και αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που μπορεί να παρέχει μια πραγματική διπλωματική υπηρεσία.

Ακόμη και αν όλα αυτά δεν σημαίνουν ριζικές αλλαγές όπως στο παρελθόν, δεν μπορούμε να αρνηθούμε ότι ο ορισμός των προσώπων που βρίσκονται στην εξουσία αν διακατέχονται από ένα πραγματικό κοινοτικό πνεύμα μπορούν να βοηθήσουν τουλάχιστον ώστε να παρέχουν στο μουσείο ένα μικρό ερευνητικό εργαστήριο.

Διότι επαναλαμβάνω ότι δεν είναι αρκετό απλώς να κληθούν και να καλύψουν αυτούς τους ρόλους άτομα γνωστά στην παγκόσμια σκηνή.

Δεν αρκεί το γεγονός ότι ο νέος πρόεδρος γνωρίζει τον Ομπάμα ή τον Hu Juntau αλλά χρειάζεται να τους παρουσιάσει την επιθυμία του να ανοίξει εκ νέου το εργαστήριο με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον.

Είναι ακατανόητο πώς αυτή η επιθυμία θα μπορεί να εκφράζεται από κάποιον που έχει διατηρήσει τη χώρα του έξω από το ευρώ και δεν ήθελε η Συνθήκη της Λισαβόνας να ανοίξει την πόρτα ούτε στον Ευρωπαϊκό Ύμνο ούτε στην Ευρωπαϊκή Σημαία.

Και ο οποίος ταυτόχρονα εκφράζει τη σταδιακή αποστασιοποίηση μεταξύ του Ευρωπαϊκού Λαού και Ευρωπαϊκών Θεσμών.

Ούτε μπορούμε να δεχτούμε ότι, όπως ψιθυρίζεται στους διαδρόμους, οι μεγάλες χώρες δεν αρέσκονται να προτείνουν υποψηφίους "ισχυρούς και ορατούς" από το φόβο ότι η ίδια η χώρα τους θα τεθεί στη σκιά.

Πρέπει να είναι σαφές ότι οι ευρωπαϊκές χώρες θα φύγουν από τη σκιά μόνο όλες μαζί και αν θέτουν εμπόδια στο κοινό μονοπάτι, επιβραδύνουν και τη δική τους πορεία.

Στο Ευρωπαϊκό περίπλοκο παιχνίδι τις επόμενες ημέρες, οι ηγέτες των είκοσι επτά χωρών θα πρέπει να σταθμίσουν τόσο την προσωπική πολιτική εξουσία τους όσο και τη βούληση να επιβεβαιώσουν την ενίσχυση της ευρωπαϊκής πολιτικής.

Και η Ιταλία έχει ασφαλώς κάποια άτομα που πληρούν αυτά τα κριτήρια.

Ωστόσο ακόμη και για ικανούς, γυναίκες και άνδρες, αυτή δεν μπορεί να είναι μια εύκολη διαδρομή, καθώς η Συνθήκη της Λισαβόνας προβλέπει μια Ευρώπη που εξακολουθεί να υποχρεούται να λαμβάνει μεγάλες αποφάσεις με ομοφωνία.

Αλλά σίγουρα οι ικανοί, γυναίκες και άνδρες, και εξοπλισμένοι με το κοινοτικό πνεύμα δεν θα δεχθούν να γίνουν οι φύλακες ενός μουσείου, αν και γεμάτου αριστουργήματα.

Περί δημόσιας αφερεγγυότητας

ΥΠΗΡΧΑΝ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΕΙΣ

Το 2000 δημοσιεύτηκε ένα από τα πολλά άρθρα που αναφέρονταν στο δημόσιο χρέος και τη σημασία του για την Ελληνική Οικονομία.

Κάτω από την προοπτική ένταξής μας τότε στη ζώνη του ευρώ, κάτι που θα σήμαινε απώλεια του προνομίου άσκησης νομισματικής πολιτικής, η δημοσιονομική εξυγίανση και η δυνατότητα πραγματοποίησής της από τους αρμόδιους με ένα σχέδιο όπου το δημόσιο έλλειμμα δεν θα ξεπερνούσε ως ποσοστό εκείνο της αύξησης του ΑΕΠ, έπαιρνε υψηλή θέση στις ανησυχίες των οικονομολόγων.

Στο πλαίσιο αυτό και το επόμενο άρθρο του τότε καθηγητή του Πανεπιστημίου Κρήτης Γεώργιου Αργείτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Σπουδαί" (τεύχος 1-2/2000) του Πανεπιστημίου Πειραιά.

Σήμερα και πάλι η (όποια) Ελληνική κυβέρνηση δεν έχει τη δύναμη και το σθένος να αντιμετωπίσει τα προβλήματα στη ρίζα τους αλλά και να δώσει μια μεγαλόπνοη προοπτική δεκαετιών στην οικονομία ώστε με αυτές τις δύο στρατηγικές να καταφέρουμε να βγούμε όσο το δυνατό πιο αλώβητοι από τον ατέρμονα δρόμο της ύφεσης και τον καρκίνο του στασιμοπληθωρισμού.

Παλινδρομεί ψευδόμενη μεταξύ της κομματικής της βάσης, των συμφερόντων των τραπεζών που αργά η γρήγορα κάποιες από αυτές θα κατεβάσουν ρολά ή θα "συγχωνευτούν" (έτσι καλώς ή κακώς λειτουργεί η οικονομία) και των πιέσεων που δέχεται από το εξωτερικό καθώς μια αποτυχία οικονομική και κοινωνική της Ελλάδας θα κλονίσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών και των πολιτών και στις άλλες ασθενείς οικονομίες της Ευρώπης.


ΟΙ ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΕΣ - ΤΕΧΝΟΚΡΑΤΕΣ ΔΙΟΙΚΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

Η εμμονή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να διατηρεί χαμηλά τα επιτόκια, ελεγχόμενο τον πληθωρισμό αλλά και να στηρίζει παράλληλα το Eυρωπαϊκό νόμισμα, μια πολιτική που προσπάθησαν να ακολουθήσουν και οι Αμερικάνοι κεντρικοί τραπεζίτες, σε συνδυασμό και αντιστάθμισμα το Ιαπωνικό νόμισμα, δημιούργησε καταστάσεις φούσκας σε διάφορους τομείς της παγκόσμιας οικονομίας.

Φούσκα στην αγορά ακινήτων, φούσκα στις χρηματαγορές, φούσκα στα εμπορεύματα αλλά και φούσκα στη βιομηχανική παραγωγή στην Ασία και ειδικά στην Κίνα με τους τρελούς ρυθμούς ανάπτυξης, φούσκα στο Ντουμπάι, κλπ.

Οι ΗΠΑ προσπάθησαν να στηρίξουν αυτήν την πολιτική με ενεργοποίηση της στρατιωτικής τους μηχανής και τους πολέμους στο Αφγανιστάν, Ιράκ, κλπ.

Κάτι τέτοιο όμως δεν απέδωσε καθώς το διεθνές οικονομικό κύκλωμα είναι ήδη αρκετά παγκοσμιοποιημένο έτσι ώστε ούτε οι ΗΠΑ να μπορούν να το επηρεάσουν αποτελεσματικά αλλά και επειδή οι πολεμικές επιχειρήσεις δημιουργούν κλονισμούς στην ίδια την αμερικανική οικονομία και κοινωνία αλλά και προκαλούν στοχοποίηση του εσωτερικού των ΗΠΑ όπως έγινε με το προειδοποιητικό χτύπημα των δίδυμων πύργων.

Για το λόγο αυτό η Αμερική επέλεξε τελικά πολιτική διολίσθησης του δολαρίου έτσι ώστε να εξισορροπηθούν οι δυνάμεις των αγορών και να ξεφουσκώσουν (παραγωγικά) οι φούσκες.

Η Ευρώπη όμως συνεχίζει την ίδια πολιτική όπως και πριν.

Είναι πολύ πιθανό λοιπόν αργά η γρήγορα ενδεικτικά ο πληθωρισμός στην Ευρώπη να πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις και καθώς η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα προσπαθεί απεγνωσμένα και λανθασμένα να τον ελέγξει με περιοριστικές πολιτικές όπως είναι για παράδειγμα η αύξηση των φόρων, να ζήσουμε σκηνές αγρίου ροκ στην Ευρωπαϊκή Ένωση που θα φτάνουν μέχρι την αμφισβήτησή της.


Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

Το κείμενο που ακολουθεί (απόσπασμα του άρθρου) τονίζει λίγο ως πολύ την Ελληνική παθογένεια όσον αφορά τους ελλειμματικούς προϋπολογισμούς και μπορεί να διαβαστεί σχετικά άνετα από μη ειδικούς. Ολόκληρο το άρθρο παρατίθεται στο τέλος.


ΔΗΜΟΣΙΟ ΕΛΛΕΙΜΜΑ, ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΡΕΟΣ ΚΑΙ Η ΦΕΡΕΓΓΥΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΤΟΜΕΑ

Υπό Γεωργίου Β. Αργείτη, Πανεπιστήμιο Κρήτης


1. Εισαγωγή

Σκοπός της εργασίας είναι να διερευνήσει εμπειρικά, αξιοποιώντας το τεστ των Hamilton και Flavin (1986), τη φερεγγυότητα του ελληνικού δημόσιου τομέα (the solvency problem).

Η σημασία αξιολόγησης της ύπαρξης ή όχι προβλήματος φερεγγυότητας συνδέεται με τη δυνατότητα έκδοσης νέου χρέους από την εκάστοτε κυβέρνηση, και κατά συνέπειαν με την άσκηση επεκτατικής δημοσιονομικής πολιτικής.

Στην περίπτωση που ένα τέτοιο πρόβλημα υφίσταται, η κυβέρνηση, θεωρητικά, αντιμετωπίζει περιορισμούς δανεισμού, αφού μειώνεται η δανειοληπτική της ικανότητα.

Μια τέτοια εξέλιξη δημιουργεί αυστηρούς περιορισμούς στην άσκηση της μακροοικονομικής πολιτικής και ειδικότερα στο δημοσιονομικό της σκέλος.

Αντικείμενο της παρούσας εργασίας είναι να διερευνήσει εμπειρικά εάν υφίσταται πρόβλημα φερεγγυότητας στην περίπτωση του ελληνικού δημόσιου τομέα.

Το ερώτημα αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία και επικαιρότητα αφού συνδέεται με την συνθήκη του Μάαστριχτ και, όπως θα επισημάνουμε στην ανάλυση μας, με την προοπτική ένταξης της χώρας μας στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση (ΟΝΕ). [Σημ. Όταν γραφόταν το άρθρο]

Θέτει επίσης το πρόβλημα της επανεξέτασης των στόχων και των μέσων του συνόλου της οικονομικής πολιτικής και όχι μόνο της μακροοικονομικής πολιτικής.

Το άρθρο χωρίζεται στις παρακάτω ενότητες.

Στην πρώτη ενότητα επιχειρείται μια αξιολόγηση της σχέσης της φερεγγυότητας του δημόσιου τομέα με τη δημοσιονομική πολιτική και τη Συνθήκη του Μάαστριχτ.

Στη δεύτερη και τρίτη ενότητα αναπτύσσουμε το θεωρητικό και εμπειρικό πλαίσιο βάσει του οποίου θα αξιολογήσουμε την ύπαρξη περιορισμού φερεγγυότητας. Στη συνέχεια παρουσιάζουμε τα οικονομετρικά αποτελέσματα και τα βασικά συμπεράσματα της μελέτης που αφορούν την άσκηση δημοσιονομικής πολιτικής στην παρούσα φάση ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.

2. Περιορισμός φερεγγυότητας και δημοσιονομική πολιτική

Όπως έχει επισημανθεί επανειλημμένα στη σχετική βιβλιογραφία και αρθρογραφία το Δημόσιο Χρέος αποτελεί σήμερα ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας, καθώς οι εξελίξεις του προσδιορίζουν σε μεγάλο βαθμό τις αλλαγές όχι μόνο των δημοσιονομικών αλλά και άλλων μακροοικονομικών μεγεθών.

Οι μεγάλες δαπάνες εξυπηρέτησής του, οι οποίες συνδέονται άμεσα με τις πολιτικές ελλειμματικών προϋπολογισμών που έχουν εφαρμόσει οι εκάστοτε ελληνικές κυβερνήσεις αλλά και με το μεγάλο ύψος του συσσωρευμένου χρέους και τα υψηλά επιτόκια, επιβαρύνουν υπέρμετρα τον Κρατικό Προϋπολογισμό και δημιουργούν προβλήματα στην άσκηση της δημοσιονομικής πολιτικής.

Για παράδειγμα, οι δαπάνες για τόκους το 1996 εκτιμάται ότι απορρόφησαν το 47.3% των συνολικών εσόδων του Τακτικού Προϋπολογισμού (Εισηγητική Έκθεση, Προϋπολογισμός 1997).

Το πρόβλημα του χρέους δεν συνδέεται όμως μόνο με το ύψος του και τις δαπάνες εξυπηρέτησής του.

Η διάρθρωση του χρέους (βραχυχρόνιο και μακροχρόνιο), η δυναμική της αυτοτροφοδότησης που έχει αποκτήσει στην περίπτωση της χώρας μας, οι πιέσεις που ασκούνται στις εγχώριες αγορές χρήματος και κεφαλαίου για την χρηματοδότησή του, οι επιδράσεις του στη διανομή του εισοδήματος κ.ά. δημιουργούν σημαντικές μακροοικονομικές ανισορροπίες και αναπτυξιακές εμπλοκές.

Επιπλέον δημιουργεί σημαντικούς περιορισμούς στην άσκηση της οικονομικής πολιτικής κυρίως στο δημοσιονομικό της σκέλος.

Η διερεύνηση της φερεγγυότητας του δημόσιου τομέα της ελληνικής οικονομίας αποκτά σημαντικό ενδιαφέρον για δύο βασικούς λόγους.

Πρώτον, γιατί συνδέεται άμεσα με την άσκηση της οικονομικής πολιτικής θέτοντας ερωτήματα όπως α) τη δυνατότητα της εκάστοτε κυβέρνησης να ασκεί πολιτικές ελλειμματικών προϋπολογισμών και των επιπτώσεών τους πάνω σε βασικές μακροοικονομικές μεταβλητές, όπως τον πληθωρισμό, τις επενδύσεις, το ισοζύγιο πληρωμών, κά., β) εάν τέτοιου είδους πολιτικές είναι ρεαλιστικές μακροχρόνια, γ) το πρόβλημα φερεγγυότητας που πιθανόν να δημιουργούν και δ) τις επιπτώσεις και τους περιορισμούς που θέτει η έλλειψη φερεγγυότητας πάνω στη διαδικασία διαμόρφωσης της δημοσιονομικής πολιτικής.

Δεύτερον, λόγω της συμμετοχής της Ελλάδας στις διαδικασίες της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης (ΟΝΕ). Στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) υπάρχει έντονος προβληματισμός (βλέπε Torres και Giavazzi 1993, Kenen 1995) για τις συνέπειες από την ασκούμενη δημοσιονομική πολιτική στην κάθε χώρα — μέλος στην πορεία προς την ΟΝΕ.

Εδώ το ερευνητικό ενδιαφέρον εστιάζεται κυρίως στον τρόπο χρηματοδότησης των δημοσίων δαπανών, στις δυνατότητες συνεργασίας μεταξύ κυβερνήσεων σε θέματα δημοσιονομικής πολιτικής και στο πρόβλημα φερεγγυότητας που πιθανόν να αντιμετωπίζουν.

Η συνθήκη του Μάαστριχτ υπογραμμίζει τη σημασία του τελευταίου, θεωρώντας ότι δημοσιονομικές πολιτικές που δεν είναι συνεπείς με τη μακροχρόνια φερεγγυότητα του δημόσιου τομέα είναι πιθανό να προκαλέσουν αρνητικές συνέπειες στη σταθερότητα της ΟΝΕ.

Σαν αποτέλεσμα, η ίδια συνθήκη επέβαλε μια σειρά από αυστηρούς κανόνες σε μια προσπάθεια συμμόρφωσης, πειθάρχησης και σύγκλισης των δημοσιονομικών πολιτικών των κρατών της Ε.Ε. επιδιώκοντας την αύξηση του βαθμού φερεγγυότητάς τους.

Η κεντρική ιδέα πίσω από τη συνθήκη του Μάαστριχτ είναι ότι η φερεγγυότητα του δημόσιου τομέα της κάθε χώρας — μέλους της Ε.Ε. θα συμβάλει αποτελεσματικά στη δημοσιονομική σύγκλισή τους, προϋπόθεση απαραίτητη για την επιτυχία της πορείας τους προς την ΟΝΕ, αλλά και τη μελλοντική σταθερότητα της τελευταίας.

Στη βάση της η ιδέα αυτή απορρέει από την έκθεση Delors (1989), η οποία θεωρεί ότι η νομισματική ένωση χωρίς δημοσιονομική σύγκλιση είναι αρκετά πιθανό να οδηγήσει σε νομισματική και οικονομική αστάθεια.

Monetary Delors

Πιο συγκεκριμένα, εάν η υπερσυσσώρευση χρέους δημιουργήσει προβλήματα φερεγγυότητας σε μια χώρα — μέλος της Ε.Ε., οι άλλες χώρες είναι πιθανό να αντιμετωπίσουν δημοσιονομικές ανισορροπίες ακόμη και στην περίπτωση που οι πολιτικές τους πειθαρχούν στο στόχο της δημοσιονομικής σύγκλισης.

Μια τέτοια εξέλιξη μπορεί να προκαλέσει νομισματική αστάθεια ακόμη και νομισματική κρίση σε ένα περιβάλλον υψηλής νομισματικής αλληλεξάρτησης (Buiter, Corsetti και Roubini, 1993).

Αυτό είναι αρκετά λογικό, εάν σκεφτούμε ότι ακόμη και εάν δεν υπάρχει πρόβλημα φερεγγυότητας η πολιτική που θα εφαρμόσει μια κυβέρνηση για τη χρηματοδότηση των δημοσίων ελλειμμάτων θα προκαλέσει αλλαγές στα επιτόκια και στη συναλλαγματική ισοτιμία του εθνικού νομίσματος.

Έτσι, στη συλλογιστική των ιδρυτών της συνθήκης του Μάαστριχτ, ο περιορισμός των δημοσίων ελλειμμάτων και του δημόσιου χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ δεν ικανοποιεί μόνο τα ποσοτικά κριτήρια της δημοσιονομικής σύγκλισης, αλλά βελτιώνει το ποιοτικό κριτήριο της φερεγγυότητας, συμβάλλοντας στη σταθερότητα της ΟΝΕ.

Επιπρόσθετα, η βελτίωση της φερεγγυότητας του δημόσιου τομέα αλλά και η συνεπής επιδίωξή της από την πλευρά της εκάστοτε κυβέρνησης μειώνει τον εθνικό κίνδυνο αποτυχίας (national default risk premia) εισόδου στην ΟΝΕ.

Αυτό έχει θετικές επιπτώσεις στην επιτυχία της νομισματικής και συναλλαγματικής πολιτικής σε εθνικό επίπεδο (σύγκλιση επιτοκίων και συναλλαγματική σταθερότητα μεταξύ των χωρών — μελών), και στην προσπάθεια μείωσης του πληθωρισμού και σταθερότητας των τιμών.

Με βάση λοιπόν το εμπειρικό αποτέλεσμα της παρούσας εργασίας πληροφορίες και συμπεράσματα θα προκύψουν σχετικά με τα εξής: α) αν οι δημοσιονομικές πολιτικές που έχουν εφαρμοστεί στη χώρα μας κατά τη χρονική διάρκεια του εμπειρικού μας υποδείγματος εξασφαλίζουν τη μακροχρόνια φερεγγυότητα του δημόσιου τομέα, β) αν μπορούν να συνεχιστούν στο μέλλον και γ) εάν τα χαρακτηριστικά του μακροοικονομικού περιβάλλοντος της σχετικής περιόδου ήταν σταθερά.

Στο σημείο αυτό θα ήταν χρήσιμο να επισημάνουμε ότι σύμφωνα με την αναλυτική προσέγγιση που υιοθετούμε στη μελέτη αυτή, εάν η εμπειρική ανάλυση απορρίψει την υπόθεση περί φερεγγύου δημόσιου τομέα, τότε αλλαγές στην άσκηση της δημοσιονομικής πολιτικής και στο μακροοικονομικό περιβάλλον (ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης, πληθωρισμός, επιτόκια, δημόσια ελλείμματα) είναι αναγκαίες, πολύ περισσότερο στην περίπτωση που η χώρα μας επιθυμεί την ένταξή της στην ΟΝΕ.

Πρέπει επιπρόσθετα να επισημάνουμε ότι το όποιο τεστ φερεγγυότητας αξιολογεί τον βαθμό εφικτότητας και όχι ορθολογισμού της δημοσιονομικής πολιτικής και των δημοσίων οικονομικών.

Ωστόσο, δεν υπάρχει δυνατότητα χρονικής εκτίμησης και πρόβλεψης των πιθανών αλλαγών στο δημοσιονομικό σκέλος της οικονομικής πολιτικής, αλλά μόνο εκτίμηση της αναγκαιότητας αλλαγών για επίτευξη σταθερότητας στα δημόσια οικονομικά.

Βέβαια, στην περίπτωση της συνθήκης του Μάαστριχτ, το επιβεβλημένο χρονοδιάγραμμα για το πέρασμα στο τρίτο στάδιο της ΟΝΕ λειτουργεί ως αυστηρός οδηγός προδιαγεγραμμένων αλλαγών στη δημοσιονομική πολιτική της κάθε χώρας-μέλους της Ε.Ε.

3. Το θεωρητικό πλαίσιο της ανάλυσης

Όταν μια κυβέρνηση ακολουθεί πολιτικές ελλειμμάτων, υποθετικά υπόσχεται στους πιστωτές της ότι θα δημιουργήσει πλεονάσματα στον Κρατικό Προϋπολογισμό τα οποία θα αντισταθμίσουν, στο μέλλον, τα ελλείμματα του παρελθόντος.

Εάν λοιπόν η κάθε κυβέρνηση υπόκειται σε αυτή τη δέσμευση, τότε πολιτικές διαχρονικών δημοσιονομικών ελλειμμάτων είναι πιθανό να μην είναι εφικτές, όπως επισημαίνουν οι Hamilton και Flavin (1986).

Η δυνατότητα ή όχι να έχεις συνεχή ελλείμματα στον Κρατικό Προϋπολογισμό έχει, ωστόσο, σημαντικές επιπτώσεις στην αποτελεσματικότητα της μακροοικονομικής πολιτικής στο σύνολό της.

Για παράδειγμα, εάν μια κυβέρνηση αυξήσει τους φόρους στην προσπάθειά της να δημιουργήσει επιπρόσθετα δημόσια έσοδα, τότε το δημόσιο έλλειμμα είναι αρκετά πιθανό να μην έχει σημαντική επεκτατική επίδραση στη συνολική ζήτηση, στο ΑΕΠ, την απασχόληση, κ.λπ.

Επίσης, εάν η αύξηση των δημοσίων εσόδων προέλθει από τη δημιουργία νέου χρήματος, τότε το δημόσιο έλλειμμα είναι πιθανό να προκαλέσει πληθωριστικές πιέσεις στην οικονομία (Sargent, 1982).

Στη σχετική βιβλιογραφία (βλέπε Hamilton και Flavin 1986, Corsetti και Roubini 1991, 1993) ο χρεώστης μπορεί να αποκαλεστεί φερέγγυος εάν οι υποχρεώσεις του δεν ξεπερνούν την παρούσα αξία των μελλοντικών του εσόδων, τα οποία μπορούν να διατεθούν για την εξυπηρέτηση του χρέους του.

Πρέπει στο σημείο αυτό να υπογραμμιστεί το γεγονός ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές στον περιορισμό φερεγγυότητας που αντιμετωπίζει ο δημόσιος τομέας, και κατά προέκταση μια κυβέρνηση, με εκείνον που αντιμετωπίζει ένας ιδιώτης χρεώστης ή ο ιδιωτικός τομέας στο σύνολό του.

Κάθε κυβέρνηση μπορεί "σχετικά εύκολα" (το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο λειτουργίας της οικονομίας και η ιδεολογικοπολιτική ταυτότητα της κυβέρνησης παίζουν σημαντικό ρόλο εδώ) να αυξήσει τα μελλοντικά της έσοδα, μέσω μιάς αύξησης φόρων.

Ο ιδιωτικός τομέας στερείται ενός τέτοιου μηχανισμού ανακατανομής πόρων.

Αυτό σε καμία περίπτωση δεν συνεπάγεται ότι η συσσώρευση δημόσιου χρέους είναι μια μεταβλητή αδιάφορη για την εκάστοτε κυβέρνηση.

Η υπερσυσσώρευση χρέους είναι πιθανό να δημιουργήσει έναν σημαντικό περιορισμό στην άσκηση δημοσιονομικής πολιτικής, αφού περιορίζει τους βαθμούς ελευθερίας της κυβέρνησης να ασκήσει την όποια επιθυμητή για εκείνην οικονομική πολιτική.

Ο περιορισμός αυτός γίνεται περισσότερο ασφυκτικός στην περίπτωση που ο δημόσιος τομέας στερείται φερεγγυότητας.

Συνεπώς, ο περιορισμός φερεγγυότητας, ως μηχανισμός άσκησης πίεσης στη δημοσιονομική πολιτική της κυβέρνησης, θα μπορούσε να μετατραπεί και να λειτουργήσει και ως δημοσιονομικός κανόνας.

Η εφαρμογή του, ουσιαστικά, απαιτεί ισοσκελισμένο Προϋπολογισμό μακροχρόνια.

Κάτι τέτοιο μπορεί να επιτευχθεί είτε με ισοσκέλιση των εσόδων και εξόδων του δημόσιου τομέα ανά οικονομικό έτος, είτε με μελλοντικούς πλεονασματικούς Κρατικούς Προϋπολογισμούς που θα αντισταθμίσουν τους ελλειμματικούς του παρελθόντος.

Όπως αρχικά είχε υποστηριχθεί από τους Hamilton και Flavin (1986) και αργότερα από τους Buiter, Corsetti και Roubini (1993), μια βασική προϋπόθεση για την επίτευξη μακροχρόνιας ισορροπίας στα δημόσια οικονομικά είναι η ισότητα μεταξύ του ρυθμού μεγέθυνσης της οικονομίας και του επιτοκίου αποπληρωμής του χρέους.

Πιο συγκεκριμένα, εάν μια κυβέρνηση δανείζεται με πραγματικό επιτόκιο το οποίον είναι ίσο ή μεγαλύτερο του ρυθμού μεγέθυνσης της οικονομίας, τότε τα συνεχιζόμενα ελλείμματα θα αυξήσουν τον λόγο του χρέους προς το ΑΕΠ, μειώνοντας τη φερεγγυότητα του δημόσιου τομέα.

Σε αυτή την περίπτωση είναι δύσκολη η εκτίμηση της συμπεριφοράς των πιστωτών της κυβέρνησης, δηλαδή εάν θα συνεχίσουν να χρηματοδοτούν τα ελλείμματα του Κρατικού Προϋπολογισμού, αγοράζοντας δημόσιο χρέος.

Μια κυβέρνηση θα ήταν ωστόσο ικανή να προστατεύσει τη φερεγγυότητά της, εάν είναι αξιόπιστη για τη δυνατότητά της να υλοποιήσει πολιτικές πλεονασματικών Προϋπολογισμών στο μέλλον.

Η ανάκτηση της φερεγγυότητας συνδέεται εδώ με τον τρόπο διαμόρφωσης των προσδοκιών (ορθολογικών ή όχι) των πιστωτών για τη μακροχρόνια αξιοπιστία της εκάστοτε κυβέρνησης.

Στην περίπτωση που το πραγματικό επιτόκιο δανεισμού είναι μικρότερο του ρυθμού οικονομικής μεγέθυνσης, τότε οι πολιτικές ελλειμματικού Προϋπολογισμού είναι δυνατό να συνεχιστούν χωρίς να συμβάλλουν στην αύξηση του λόγου του δημοσίου χρέους προς το ΑΕΠ (Buiter 1979, Hamilton και Flavin 1986, Buiter, Corsetti και Roubini 1993).

Σε ένα τέτοιο μακροοικονομικό περιβάλλον ο δημόσιος τομέας θα εξακολουθούσε να είναι φερέγγυος για τους δανειστές του. Αυτό σημαίνει δυνατότητα έκδοσης νέου χρέους
για τη χρηματοδότηση νέων ελλειμμάτων και την εφαρμογή επεκτατικών δημοσιονομικών πολιτικών.

Με δεδομένη λοιπόν τη μακροοικονομική δομή και την οικονομική συγκυρία, το δημόσιο έλλειμμα και η υπερσυσσώρευση δημόσιου χρέους είναι πιθανό να λειτουργήσουν ως ένας σημαντικός περιορισμός στην ασκουμένη δημοσιονομική πολιτική.

Συνοπτικά, η βασική υπόθεση είναι ότι η κυβέρνηση υπόκειται σε περιορισμό δανεισμού ο οποίος προσδιορίζεται μακροχρόνια από τη σχέση μεταξύ της παρούσας αξίας των δημοσίων
δαπανών (καθαρών από τόκους) με τη παρούσα αξία των δημοσίων εσόδων.

Ουσιαστικά, ο περιορισμός είναι ότι μακροχρόνια ο Κρατικός Προϋπολογισμός θα πρέπει να είναι ισοσκελισμένος για να διατηρεί ο δημόσιος φορέας τη φερεγγυότητά του.

...

Όλο το άρθρο:

t50_n1-2_199to217

* Ο Γιώργος Αργείτης είναι επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Αποφοίτησε από το Οικονομικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών. Συνέχισε τις μεταπτυχιακές του σπουδές (MSc) στο Birkbeck College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου και (Ph.D) στο Πανεπιστήμιο του Cambridge. Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονται κυρίως στη μακροοικονομική θεωρία και πολιτική και στη διεθνή πολιτική οικονομία. Έχει δημοσιεύσει άρθρα σε διεθνή και ελληνικά επιστημονικά περιοδικά όπως Review of Political Economy, Journal of Post Keynesian Economics, Σπουδαί κ.λπ.

* Το περιοδικό ΣΠΟΥΔΑΙ εκδίδεται από το 1950, Ιδιοκτησία: Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Μ. Καραολή & Α. Δημητρίου 80, 185 34 Πειραιάς.