"Το Κενό της Προσδοκίας"

Από την εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ του Σαββάτου 4.5.2002

άρθρο του Γιώργου Σεφερτζή

[ Τότε ο Σεφερτζής δεν ήταν δημόσιος υπάλληλος στη Νομαρχία Πειραιά αφού δεν είχε προσληφθεί από το νομάρχη Πειραιά Γιάννη Μίχα. Αυτό έγινε αργότερα, επίσημα από τον Μάιο του 2008. Ο Γ. Σεφερτζής σήμερα αποδέχεται μισθό που βαρύνει τον Κρατικό Προϋπολογισμό.

Το 2007 ο Γ. Παπανδρέου απόφασισε να είναι ο Γ. Σεφερτζής ανεπίσημα ο υπεύθυνος Στρατηγικού Σχεδιασμού που θα οδηγήσει το κόμμα του ΠΑΣΟΚ σε νικηφόρα πορεία και μετά από εισήγηση του (επί)-κοινωνιολόγου να είναι ο Γιάννης Μίχας το πρόσωπο "αναδιοργάνωσης" του κόμματος. ]

Ολόκληρο το άρθρο με τίτλο "Το κενό της προσδοκίας" έχει ως εξής:

"Οι εκτιμήσεις των Ελλήνων για τα αίτια της πτώσης των ευρωπαίων σοσιαλιστών και οι αντιδράσεις τους στην άνοδο της Ακροδεξιάς προσφέρονται περισσότερο για τη συνειδητοποίηση κοινωνικών μηνυμάτων παρά για την καλλιέργεια ανιστόρητων ανησυχιών.

Βεβαίως η ύπαρξη ενός 11,7% του πληθυσμού που επιθυμεί να υπάρξει και στην Ελλάδα κόμμα ομόλογο του Λεπέν προβληματίζει για τον πολιτικό αρνητισμό που υποκρύπτει.

Αποτελεί όμως περισσότερο επιθυμία «προβοκαρίσματος» του πολιτικού συστήματος παρά έκφραση φασίζουσας πρόθεσης ψήφου.

Αλλωστε το προσδόκιμο βελτίωσης της κατάστασης από την πιθανολογούμενη άνοδο της ευρωδεξιάς στην εξουσία και η διάθεση υπερψήφισης της Ακροδεξιάς βρίσκονται τόσο χαμηλά που φαίνεται να αποτελούν περισσότερο ψευδαισθήσεις οπαδών παρά πεποιθήσεις πολιτών.

Στα καθ' ημάς, η κόπωση και ο κορεσμός που προκαλεί η μακρά παραμονή του ΠαΣοΚ στην εξουσία θεωρείται ο βασικότερος λόγος της πιθανολογούμενης ήττας του (47,2%).

Παράλληλα η υποβάθμιση του προβλήματος της αναποτελεσματικότητας στη διακυβέρνηση από τη συντριπτική πλειονότητα των πολιτών:

α) περιορίζει εξαιρετικά τις δυνατότητές του να αναστρέψει το κλίμα μέσα από τη βελτίωση των κυβερνητικών επιδόσεων,
β) καθιστά εν πολλοίς μάταιη την εμμονή στην προβολή του έργου του και
γ) εμφανίζει το πρόβλημα της ανάκαμψής του ως υπόθεση περισσότερο ψυχολογική, λιγότερο πολιτική και ακόμη λιγότερο ιδεολογική.

Είναι όμως ταυτόχρονα χαρακτηριστικό το γεγονός ότι το πρόβλημα της διακυβέρνησης παραμένει για το ΠαΣοΚ σημαντικότερο των προβλημάτων που δημιουργεί το περιεχόμενο της πολιτικής του.

Μόνο το 32,1% των ψηφοφόρων θεωρεί το κοινωνικό πρόσωπο της οικονομικής πολιτικής ως ένοχο της αποστροφής του εκλογικού σώματος προς το κυβερνών κόμμα.

Είναι δε ελάχιστο το ποσοστό εκείνων που θεωρούν το φιλολαϊκότερο πρόσωπο της Νέας Δημοκρατίας και την εικαζόμενη ικανότητά της να αντιμετωπίσει αποτελεσματικότερα τα προβλήματα που προκαλούν την κοινωνική ανασφάλεια (μετανάστευση, εγκληματικότητα, διαφθορά) ως σοβαρούς λόγους αποδόμησης της συμπεριφοράς του εκλογικού σώματος.

Τη συμπεριφορά αυτή αποδομεί κυρίως η διακομματική αίσθηση του κενού προσδοκίας που πιστοποιείται από όλες τις δημοσκοπήσεις των τελευταίων μηνών - ετών και περιγράφει αυτό που οι έχοντες ανάλογες εμπειρίες Γάλλοι θα αποκαλούσαν etat d' ame.

Εξάλλου η κοινωνική δυσθυμία βαραίνει ακόμη περισσότερο εξαιτίας της διαρκώς αυξανόμενης απαισιοδοξίας για το μέλλον της χώρας και της έλλειψης ελπίδας για τη βελτίωση των συνθηκών συνεπεία μιας πολιτικής αλλαγής.

Κλειδί για την εξήγηση των φαινομένων αυτών είναι ο ερμηνευτικός συσχετισμός των ευρημάτων που αφορούν τις αυξομειώσεις της κοινωνικής δυσαρέσκειας με τα ευρήματα που σχετίζονται με την πρόθεση ψήφου.

Ενώ η κυβέρνηση καταφέρνει να βελτιώσει αισθητά την εικόνα της μειώνοντας τη δυσαρέσκεια που προκαλεί η πολιτική της κατά 22 ολόκληρες μονάδες μέσα σε ένα χρόνο, δεν καταφέρνει να μετατρέψει αυτή την αντιστροφή σε ανατροπή του κλίματος και αποτροπή των διαρροών του ΠαΣοΚ προς τη Νέα Δημοκρατία.

Τι σημαίνουν όλα αυτά; Απλούστατα ότι οι γνωστοί από το παρελθόν δείκτες εκλογιμότητας των κομμάτων σχετικοποιούνται απόλυτα καθώς ανατρέπεται άρδην το ψυχολογικό υπόβαθρο της αντιπροσωπευτικότητας και της πολυσυλλεκτικότητας των κομμάτων εξουσίας.

Η διαχείριση της κοινωνικής ανασφάλειας θα αποτελέσει στο μέλλον πρόβλημα απείρως δυσκολότερο της διαχείρισης της κοινωνικής διαμαρτυρίας που επέτρεψε στα σοσιαλιστικά κόμματα να μακροημερεύσουν στην εξουσία.

Μόνη τους ελπίδα η εξεύρεση μιας μαγικής συνταγής ανατρεπτικής επικοινωνίας με αυξημένη δόση παραμυθίας και μαλαγανιάς.

Μόνο που εκτός από τη συνταγή αυτή πρέπει να βρεθούν και οι εκτελεστές της.

Ο κ. Γιώργος Σεφερτζής είναι επικοινωνιολόγος".